دستگاه الکتروکوتر چه کاربردی دارد؟

امروزه الکتروکوتر یا کوتر حرارتی و یا الکترو شوک دست دوم بسیار زیاد شده است که در عمل های جراحی برای برش دادن بافت بدن بیمار به وسیله سوزاندن و انعقاد خون در محل زخم استفاده می شود. در گذشته این کار از طریق فلز داغی انجام می شد که روی زخم قرار می گرفت و خونریزی بافت را متوقف می کرد.

اما با پیشرفت روز افزون علم، این رویه تغییر یافت. اولین بار در کشور آمریکا دستگاهی با استفاده از الکتریسیته طراحی شد که توانست کار برش بافت بدن و متوقف کردن خونریزی را انجام دهد. البته دستگاه الکتروکوتر امروزی هم پیشرفت های زیادی نسبت به دستگاه های قدیمی تر داشته است. در ادامه بیشتر به معرفی و توضیح نحوه کار دستگاه الکتروکوتر می پردازیم:

عملکرد دستگاه الکتروکوتر

همان طور که گفته شد دستگاه الکتروکوتر در جراحی ها به ویژه جراحی های حساس، برای ایجاد برش و هم چنین انعقاد خون استفاده می شود. در بعضی از عمل های جراحی، استفاده از تیغ جراحی می تواند به پارگی بافت و آسیب به اطراف آن و هم چنین پارگی مویرگ ها بیانجامد. الکتروکوتر یک ژنراتور بسامد رادیویی است و به دو الکترود متصل می شود که یکی از آن ها فعال است.

الکترود فعال معمولا به شکل ابزاری مثل قلم الکتروکوتر ساخته می شود. الکتروکوتر می تواند بین پروب یا قلم دستگاه و بافت بدن بیمار، جریان الکتریکی و به طبع آن حرارت بالا ایجاد کند تا بافت برش بخورد. الکترود غیر فعال که به آن صفحه بیمار یا کوتر پلیت هم گفته می شود، به صورت یک صفحه بزرگ تر ساخته می شود که زیر نقاطی از بدن بیمار مثل کتف، کمر، ران پا و یا باسن قرار گرفته و جریان الکتریکی ایجاد شده را تخلیه می کند.

کاربرد دستگاه کوتر جراحی

دستگاه الکتروکوتر عموما در عمل های جراحی استفاده می شود. در بعضی از عمل های جراحی مانند جراحی های پوست، چشم، مغز و اعصاب و زنان به دلیل حسیاسیت بالایی که دارند، استفاده از کوتر جراحی دقت و ظرافت عمل جراحی را بالا می برد. مهم ترین کاربرد دستگاه الکتروکوتر متوقف کردن خونریزی در حین عمل جراحی به خصوص جراحی بافت هایی با عروق زیاد است. به همین منظور در دستگاه های جدید از گاز آرگون استفاده می شود. بهره مندی از این گاز باعث می شود بتوان خونریزی را در بافت هایی مانند مغز استخوان، ریه و اندام هایی با خونریزی فعال، سریع تر کنترل کرد.

اجزای مختلف دستگاه الکتروکوتر

کوتر جراحی از قسمت های مختلفی تشکیل شده است که می توان آن ها را به صورت زیر معرفی کرد:

• قلم تک قطبی یا مونوپولار که به آن الکترود فعال یا قلم کوتر هم گفته می شود و همان طور که عنوان شده در دست پزشک قرار گرفته و باعث ایجاد برش در بافت بدن بیمار می شود.
• الکترودهای قلم تک قطبی که در ابعاد و اندازه های مختلف ساخته و بر اساس نوع جراحی انتخاب می شوند.
• صفحه بیمار یا کوتر پلیت که همان الکترود غیر فعال است که از جنس سیلیکون هادی و نرم و انعطاف پذیر است و باید بر اساس بیشترین توان دستگاه در کم ترین ابعاد ممکن ساخته شود تا تماس کمتری با بدن بیمار داشته باشد و ایمنی لازم رعایت شود. این صفحه به وسیله کابلی به طول ۳ متر به دستگاه متصل می شود و هم چنین امکان اتصال آن به دستگاه های دیگری مثل و هم وجود دارد.
• پدال پایی برای فعال کردن ژنراتور دستگاه به کار می رود. پدال ها در دو رنگ ساخته می شوند که رنگ زرد مخصوص برش و رنگ آبی مخصوص انعقاد خون است.
• پنست دو قطبی که برای انعقاد خون استفاده می شود. تمام نقاط این قسمت عایق و ایمن است و در دست پزشک قرار می گیرد و تنها نوک آن هادی و مناسب برای ایجاد انعقاد است. این بخش هم به وسیله کابل مخصوص به دستگاه متصل می شود.

روش های عملکرد دستگاه الکتروکوتر

دستگاه الکتروکوتر به دو روش فعالیت می کند:

• مونوپولار یا تک قطبی: در این روش یک پروب در دست پزشک است و پلیت به بدن بیمار می چسبد. جریان الکتریکی به وسیله الکترود به به بافت مورد نظر پزشک در بدن بیمار می رود و برش را ایجاد می کند؛ پس از آن جریان به صفحه بیمار رفته و از طریق کابل آن به دستگاه بر می گردد. این روش بیشتر در عمل های جراحی استفاده می شود که احتمال خون ریزی در آن ها بیشتر است.
• بای پولار یا دو قطبی: قدرت الکتریسیته در این روش کم تر است و از آن در جراحی هایی استفاده می شود که به نقاط حساسی مثل اعصاب نزدیک تر بوده و احتمال آسیب و خونریزی در بافت های مجاور وجود دارد. در روش دو قطبی، کوتر پلیت از چرخه انجام عمل حذف می شود و جریان وارد شده، به وسیله همان ابزار خارج می شود. در روش بای پولار از یک پنست مخصوص استفاده می شود تا جریان در همان نقطه ایجاد شده محدود شود.

روش تک قطبی قدرت بیشتری نسبت به روش بای پولار یا دو قطبی دارد؛ هم چنین با استفاده از روش تک قطبی می توان ضایعات را با ظرافت بیشتری در مقایسه با روش دو قطبی برداشت. در اورولوژی در پروستاتکتومی و هم روش مونوپولار کاربردی بیشتری دارد.

نکات مهم در استفاده از الکتروکوتر

کوتر جراحی باید توسط فرد متخصص استفاده شود و در مسیر به کار گرفتن آن، توجه به نکات زیر کمک کننده است:

• دستگاه باید به منبع برق شهری متصل شود.
• پیش از استفاده از دستگاه، سلامت دستگاه و نحوه کارایی آن بررسی شود. در زمان تست و کالیبراسیون دستگاه باید به نشتی جریان فرکانس بالا، خروجی ژنراتور در یک مقاومت ثابت، تماس الکترود غیر فعال و برقراری کامل الکترودهای فعال و غیر فعال توجه کرد.
• شدت جریان ایجاد شده باید با توجه نوع عمل جراحی و محل آن مشخص شود.
• اگر از روش مونوپولار استفاده می شود، کوتر پلیت باید در زیر بدن بیمار و جای مناسب قرار گیرد. این صفحه باید به درستی زیر بدن بیمار گذاشته شود تا سوختگی ایجاد نکند. صفحه در جایی از بدن قرار می گیرد که جریان از قفسه سینه بیمار عبور نکند.
• اتصال کابل ها و سوکت ها به دستگاه بررسی شود.

نحوه ضد عفونی و تمیز کردن دستگاه الکتروکوتر

از آن جایی که قسمت های مختلف دستگاه کوتر جراحی با بدن بیمار و در زمان عمل جراحی تماس دارد، ضد عفونی کردن آن یکی از اقدامات مهم در راستای حفظ سلامت بیمار و هم چنین محافظت است دستگاه است.

• برای تمیز کردن الکترودها می توان از وان شست و شوی اولتراسوند و برای ضد عفونی کردن از استفاده کرد.
• قلم تک قطبی و کابل آن را می توان پس از هر بار استفاده به وسیله الکل یا آب استریلیزه ضد عفونی کرد.
• برای تمیز کردن کوتر پلیت یا صفحه بیمار هم می توان به همان طریق ضد عفونی کردن قلم عمل کرد.
• برای تمیز کردن پدال های پایی می توان از مواد ضد عفونی کننده استفاده کرد اما پیش از انتخاب مواد ضد عفونی کننده باید به قابل اشتعال یا غیر قابل اشتعال بودن پدال توجه کرد.
• کابل و پنست دو قطبی هم مانند قلم تک قطبی و کوتر پلیت ضد عفونی می شوند. برای تمیز کردن نوک پنست نباید از وسایل زبر استفاده کرد تا به پوشش عایق آن آسیبی وارد نشود.

مزایا و معایب استفاده از دستگاه کوتر جراحی

در این مطلب فروشگاه آربون مد توضیحاتی در مورد این مسئله ارائه میدهد که یکی از مهم ترین فواید استفاده از دستگاه الکتروکوتر، کنترل خونریزی است؛ این موضوع علاوه بر اهمیتی که برای سلامت بیمار دارد، از پاشیدن ذرات خون جلوگیری کرده و به پزشک کمک می کند تا بتواند منطقه تحت جراحی را با دقت بیشتری ببیند. از طرف دیگر برش های دقیقی که توسط دستگاه کوتر جراحی زده می شود از آسیب به بافت های مجاور پیشگیری می کند.

در کنار فوایدی که استفاده از دستگاه الکتروکوتر دارد، در مواردی ممکن است بیمار دچار سوختگی شود. هم چنین گرمایی که از طریق پروب دستگاه ایجاد می شود ممکن است باعث تبخیر آب داخل بافت و همین طور جمع شدن بافت شود. در دستگاه های الکتروکوتر قدیمی، سر پروب به وسیله عبور جریان از سیم با مقاومت بالا گرم می شد، اما در دستگاه های پیشرفته و به روز از امواج رادیوفرکانسی استفاده شده که باعث می شود حرارت تنها در سطح بافت ایجاد شود و ضایعات از بین برود. در صورت بروز سوختگی در بدن بیمار باید پیش از ایجاد عفونت، سوختگی درمان شود.

دستگاه الکتروکوتر:

در بسیاری از عمل های جراحی، در صورت استفاده از تیغ جراحی برای برش، ممکن است به بافت آسیب وارد شده و عروق خونی و مویرگ ها پاره شوند و یا انعقاد خون پس از عمل جراحی به راحتی صورت نگیرد. در این موارد ممکن است مشکلات غیر قابل بازگشتی برای بیمار به وجود آید و یا دچار خونریزی خیلی شدید شود. این خونریزی می تواند سرعت جراحی را کاهش داده و پس از جراحی نیز مشکلاتی را برای بیمار به همراه داشته باشد. در چنین مواردی می توان از دستگاه الکتروکوتر استفاده کرد که مدهای مختلف دارد و برش هایی بسیار دقیق و با خونریزی کم ایجاد می کند.

این ابزار جراحی، الکتریکی است و بافت را به وسیله سوزاندن برش می دهد. با اعمال جریان الکتریکی میان پروب دستگاه و بافت، تمرکز حرارت بر روی محل مورد نظر انجام گرفته و برش ایجاد می شود. دستگاه الکتروکوتر در ابتدا برای ایجاد انعقاد در محل برش استفاده می شد اما امروزه برای ایجاد برش نیز مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه بیشتر در جراحی های چشم، صورت و جراحی های پلاستیک و ترمیمی استفاده می شود.

کاربردهای دستگاه الکتروکوتر:

کاربرد الکتروکوتر در عمل های جراحی است که نیاز به ظرافت و دقت بیشتر وجود دارد و هم چنین اگر با چاقوی جراحی معمولی، عمل جراحی انجام داده شود امکان آسیب به بافت و خونریزی بالا می رود. این دستگاه در جراحی های زنان، لاپاراسکوپی، گوش و حلق و بینی، چشم و پلاستیک بیشتر استفاده را دارد. از میان این موارد، در جراحی چشم و پوست بیشتر به کار می رود زیرا نیاز به ظرافت بیشتری در عملکرد جراح وجود دارد. در مدل های جدید این دستگاه از گاز آرگون استفاده می شود که خونریزی را در بافت هایی مانند مغز استخوان و عضله کنترل می کند.

خرید دستگاه الکتروکوتر در بازار تجهیزات پزشکی ایران:

انواع مختلف دستگاه الکترو کوتر دست دوم در بازار ایران وجود دارند. هنگام خرید این وسیله باید دقت شود که تمامی اتصالات دستگاه به درستی قرار گرفته باشند. هم چنین سطح الکترودها پستی و بلندی نادرست نداشته باشد زیرا ممکن است به بدن بیمار آسیب وارد کند یا باعث سوختگی شود.