چرا من در سال ۲۰۲۵ برای داکر هیجان زده ام
اولین باری که دنبال آموزش داکر رفتم آن را بسیار جالب یافتم. اما هرگز واقعاً احساس نکردم که نیاز باشد به‌طور عمیق آن را بررسی کنم. با گذشت زمان مدام درباره داکر و اهمیت آن برای توسعه‌دهندگان می‌شنیدم. با این حال هرگز آن را به‌عنوان یک ابزار ضروری در جعبه‌ابزار توسعه‌دهندگی‌ام نمی‌دیدم. اما وقتی شروع به کار روی پروژه‌های بزرگ و پیچیده کردم همه‌چیز تغییر کرد.
و ناگهان داکر تبدیل به یک بازی‌تغییر‌دهنده شد. داکر روند کاری من را روان‌تر و فرآیند استقرار را سریع‌تر از همیشه کرد.
در این مقاله سفر خودم با داکر مفاهیم مفید آن و ویژگی‌های جدید داکر در سال ۲۰۲۵ که من را هیجان‌زده کرده‌اند با شما به اشتراک می‌گذارم.
تجربه من با داکر: از دردسرهای راه‌اندازی تا جریان‌های کاری بی‌وقفه
باور کنید شروع کار با داکر اصلاً بدون مشکل نبود. هنگام راه‌اندازی داکر برای مک‌های M1 با برخی مشکلات روبه‌رو شدم و چند مشکل احراز هویت با Docker Hub نیز داشتم. اما زمانی که این مشکلات را پشت سر گذاشتم واقعاً قدرت داکر و کانتینری‌سازی را درک کردم.
در واقع داکر تجربه توسعه من را آن‌قدر روان کرده که دیگر هیچ دیتابیسی را به‌صورت محلی نصب ندارم. فقط یک هفته بعد از شروع استفاده از داکر PostgreSQL MongoDB MySQL و Neo4j را حذف کردم. حالا هر زمان که به دیتابیس محلی نیاز داشته باشم فقط یک کانتینر را از یکی از ایمیج‌های داکر که دانلود کرده‌ام اجرا می‌کنم. بنابراین دیگر با مشکلات نصب یا شلوغی مواجه نیستم. همه‌چیز با دسترسی فوری ساده به نظر می‌رسد.
با این حال یکی از مفاهیمی که در ابتدا باعث سردرگمی من شد درک تفاوت بین ایمیج‌های داکر و کانتینرهای داکر بود.
و تا زمانی که با یک توضیح در جایی برخورد نکردم واقعاً آن را نفهمیدم:
«ایمیج را مانند یک کلاس در برنامه‌نویسی شی‌گرا در نظر بگیرید و کانتینر را مانند نمونه‌ای از آن کلاس. ایمیج به‌عنوان نقشه اولیه عمل می‌کند در حالی که کانتینر نسخه اجرایی آن نقشه است.»
اگرچه مفهوم واقعی پیچیده‌تر است اما این جمله برای من لحظه‌ای روشن‌کننده بود.
این جمله شفافیتی را که برای استفاده مطمئن از داکر و بهره‌برداری کامل از ویژگی‌های آن نیاز داشتم به من داد. صادقانه بگویم ای کاش زودتر شروع به استفاده از داکر کرده بودم.
مفاهیم بسیار کاربردی داکر
تصور کنید بتوانید برنامه‌تان را همراه با تمام چیزهایی که برای اجرا نیاز داردمانند وابستگی‌ها تنظیمات و پیکربندی‌های سیستمیدر یک واحد قابل استفاده مجدد بسته‌بندی کنید.
این دقیقاً همان کاری است که داکر انجام می‌دهد و باعث می‌شود استقرار برنامه‌ها بدون دردسر و به‌صورت یکسان در پلتفرم‌های مختلف انجام شود.
در ادامه برخی از مفاهیم بسیار کاربردی داکر آورده شده است:
Dockerfile
اگر شما یک توسعه‌دهنده با حداقل ۲ سال سابقه باشید حتماً دست‌کم یک بار با مشکلات وابستگی‌ها و ناسازگاری‌ها مواجه شده‌اید احتمالاً هم بیشتر از یک بار. می‌دانید که چقدر خسته‌کننده و زمان‌بر است تا همه چیز مثل یک ماشین روغن‌کاری‌شده کار کند.
در اینجا Dockerfile به کمک شما می‌آید.
یک Dockerfile مانند یک دستور پخت است که دقیقاً به داکر می‌گوید چگونه یک ایمیج بسازد. این فایل مشخص می‌کند چه نرم‌افزاری نصب شود محیط چگونه پیکربندی شود و کانتینر هنگام اجرا چگونه رفتار کند. به جای اینکه هر وابستگی را به‌صورت دستی نصب کنید فقط کافی است یک بار دستورات را در Dockerfile بنویسید و داکر بقیه کار را انجام می‌دهد.
بنابراین چه کانتینر را روی لپ‌تاپ‌تان اجرا کنید و چه در فضای ابری آن را مستقر سازید همیشه به یک شکل عمل می‌کند. این راه‌حلی آسان برای توسعه‌دهندگانی است که به دنبال ثبات خودکارسازی و استقرار بدون دردسر هستند.
۲. داکر دیمون (Docker Daemon)
می‌توانید داکر دیمون (Docker Daemon) را مانند موتوری در نظر بگیرید که در پشت صحنه همه چیز را روان اجرا می‌کند. این فرایند پس‌زمینه‌ای است که مسئول مدیریت تمام اجزای داکر مانند کانتینرها ایمیج‌ها شبکه‌ها و حجم‌ها (Volumes) می‌باشد. هر زمان که یک فرمان داکر را اجرا می‌کنید (مثلاً کشیدن یک ایمیج یا شروع یک کانتینر) در واقع مستقیماً با داکر صحبت نمی‌کنید. بلکه درخواست شما به داکر دیمون ارسال می‌شود و آن فرمان را پردازش کرده و عملیات لازم را انجام می‌دهد. این دیمون نقش پلی بین فرمان‌های شما و محیط واقعی کانتینری را ایفا می‌کند. داکر دیمون یک API ارائه می‌دهد که به برنامه‌ها و ابزارهای دیگر اجازه می‌دهد به‌راحتی با داکر تعامل داشته باشند. این ویژگی باعث می‌شود خودکارسازی مقیاس‌پذیری و مدیریت از راه دور بسیار آسان شود.
پس با اینکه ممکن است آن را در حال اجرا نبینید داکر دیمون کارهای سنگین را انجام می‌دهد تا کانتینرهای شما به شکل مؤثری اجرا شوند.
۳. ایمیج داکر (Docker Image)
ایمیج داکر مانند یک نقشه آماده برای برنامه شماست. این ایمیج شامل همه‌چیزهایی است که برای اجرای برنامه نیاز دارید؛ مانند کد وابستگی‌ها پیکربندی‌ها کتابخانه‌های سیستمی و تنظیمات محیطی. می‌توانید آن را مانند یک اسنپ‌شات در نظر بگیرید. بنابراین وقتی یک کانتینر ایجاد می‌کنید در واقع در حال ساختن یک نسخه اجرایی از ایمیج هستید. خود ایمیج بدون تغییر باقی می‌ماند اما می‌توانید چندین کانتینر از یک ایمیج ایجاد کنید که هر کدام مانند یک نمونه مستقل از برنامه شما عمل می‌کنند.
ایمیج‌های داکر سبک قابل حمل و قابل استفاده مجدد هستند و باعث می‌شوند برنامه‌ها را بتوان به‌صورت یکنواخت و بدون وابستگی به محیط اجرا مستقر کردچه روی رایانه شخصی شما باشد چه روی یک سرور تست یا یک پلتفرم ابری.
همچنین با Docker Hub و رجیستری‌های دیگر می‌توانید ایمیج‌های آماده را دریافت کرده یا ایمیج‌های خود را با دیگران به اشتراک بگذارید.
پس به‌طور خلاصه یک ایمیج داکر در واقع برنامه‌ی شماست که بسته‌بندی شده و آماده اجرا در هر مکان و در هر زمانی می‌باشد.
۴. کانتینر داکر (Docker Container)
یک کانتینر داکر نمونه‌ی در حال اجرای یک ایمیج داکر است. اگر ایمیج را به‌عنوان نقشه در نظر بگیریم کانتینر خانه‌ی واقعی ساخته‌شده از آن نقشه استکاملاً کاربردی و آماده استفاده. کانتینرها محیط‌هایی سبک قابل حمل و ایزوله هستند که تضمین می‌کنند برنامه‌ی شما همیشه به یک شکل اجرا شود بدون توجه به اینکه در کجا مستقر شده باشد. برخلاف ماشین‌های مجازی سنتی کانتینرها نیازی به یک سیستم‌عامل کامل ندارند.
هر کانتینر به‌صورت مستقل اجرا می‌شود به این معنا که می‌توانید چندین کانتینر را با برنامه‌های مختلف روی یک سیستم اجرا کنید بدون اینکه با یکدیگر تداخل داشته باشند. می‌توانید کانتینرها را هر زمان که لازم بود شروع متوقف راه‌اندازی مجدد یا حذف کنید که این امر آن‌ها را برای محیط‌های توسعه آزمایش و تولید بسیار انعطاف‌پذیر می‌کند.
پس به‌طور ساده یک کانتینر داکر برنامه‌ی شماست که در یک محیط بسته‌بندی‌شده مستقل و آماده اجرا قرار دارددر هر جا و هر زمان.
با درک مفاهیم کلیدی داکر اکنون به ویژگی‌های جدید داکر در سال ۲۰۲۵ می‌پردازیم.