آرسنیک برنج را چگونه کاهش دهیم؟
عرضهی برنج آرسنیک دار در کشور یکی از شایعاتی است که گهگاه با آن مواجه میشویم. اما اینکه آرسنیک چیست و مصرف برنج آرسنیک دار چه مضراتی دارد، موضوعی است که در این مطلب به آن خواهیم پرداخت و از نحوه کاهش آرسنیک برنج نیز خواهیم گفت. برای خرید برنج دودی کلیک کنید.
آرسنیک چیست؟
آرسنیک معمولاً به تنهایی یافت نمیشود، بلکه به همراه عناصر دیگر در ترکیبات شیمیایی خاصی وجود دارد.
این ترکیبات را میتوان در دو دستهی کلی جای داد: آرسنیک آلی که اساساً در بافت گیاهی و جانوری یافت میشود، و آرسنیک غیر آلی که در سنگ و خاک یافت میشود و در آب حل نمیگردد. این نوع از آرسنیک سمیتر است.
هر دو نوع آرسنیک به طور طبیعی در محیط اطراف یافت میشود، اما افزایش سطح آن به آلودگی محیط بستگی دارد.
آرسنیک تقریباً در تمامی غذاها و نوشیدنیها یافت میشود، اما مقدار آن بسیار ناچیز است.
اما برخی غذاها حاوی مقدار فراوانی آرسنیک هستند، از جمله:
آبهای آشامیدنی: میلیونها نفر در سراسر جهان در معرض آبهای آشامیدنی آلوده هستند که حاوی مقدار فراوانی آرسنیک غیرآلی است. این امر در آسیا و امریکای جنوبی بسیار شایع است.
غذاهای دریایی: ماهی، میگو، صدف و دیگر غذاهای دریایی حاوی مقدار قابل توجهی آرسنیک آلی، نوع کمتر سمی آرسنیک، هستند. با این وجود، صدفهای رودخانهای و برخی از انواع دیگر غذاهای دریایی نیز شامل آرسنیک غیرآلی است.
برنج و غذاهای برنجی: برنج بیش از هر محصول غذایی دیگری بخش قابل توجهی از آرسنیک غیر آلی موجود در محیط را جذب و در خود ذخیره میکند. در واقع، برنج بزرگترین منبع غذایی حاوی آرسنیک غیر آلی، سمیترین نوع آرسنیک است.
چرا در برنج آرسنیک وجود دارد؟
همانطور که گفته شد آرسنیک به طور طبیعی در آب، خاک و سنگ یافت میشود، اما میزان آن در برخی مناطق بیش از بقیه است.
بدین ترتیب، به راحتی به چرخهی غذایی راه مییابد و مقدار قابل توجهی از آن در بافت جانوری و گیاهی انباشته میشود که بخشی از آن خوراک انسانها میشود.
به دلیل افزایش روز افزون فعالیتهای آلوده کنندهی بشر، میزان آرسنیک موجود در مواد غذایی نیز رو به افزایش است.
منبع اصلی آلودگی که موجب تشدید میزان آرسنیک میگردد شامل انواع خاصی از آفتکشها و علفکشها، ترکیبات شیمیایی محافظ چوب، کود شیمیایی فسفات، ضایعات صنعتی، فعالیتهای معدنی، احتراق زغالسنگ و فعالیتهای تصفیهای است.
آرسنیک اغلب به آبهای زیرزمینیِ نقاط خاصی از جهان که بسیار هم آلودهاند، راه مییابد.
آرسنیک راه خود را از آبهای زیرزمینی به سمت چاهها و دیگر ذخایر آبی که برای آبیاری محصولات کشاورزی و البته پخت و پز استفاده میشود، پیدا میکند.
برنج در شالیزارهایی که مستلزم آبیاری فراوان است رشد میکند. در بسیاری از مناطق، آبیاری برنج با آبهای آلوده به سم آرسنیک صورت میگیرد.
امکان تجمع آرسنیک در خاکی که مستعد کاشت برنج است، وجود دارد و این امر مشکل را حادتر میسازد.
برنج نسبت به محصولات غذایی دیگر، آرسنیک بیشتری را از خاک و آب جذب میکند.
استفاده از آب آلوده برای پخت و پز از دیگر نگرانیهای پیش رو است، زیرا دانههای برنج به آسانی آرسنیکِ آبی که در آن میجوشند را جذب میکنند.
چرا آرسنیک در برنج یافت می شود؟
چرا سم آرسنیک در وجود دارد؟ این موضوع همواره سوالی است که مصرف کنندگان برنج به طور جدی به دنبال این سوال هستند. برنج بدون شک این سم را از محیط اطراف خود جذب کرده است آرسنیک های غیر آلی به طور کامل در سنگ و خاک یافت می شود البته میزان آن نیز در مکانی به مکان دیگر متغیر است. و به همین دلیل به طور قابل ملاحظه ای به بافت جوانه ی برنج راه یافت و می تواند سبب نگرانی های بشر گردد. هر چقدر آلودگی های محیط زیست افزایش یابد در این صورت میزان سم آرسنیک در محیط نیز ارتقا می یابد و در نتیجه مقدار قابل ملاحظه ای از آن به چرخه ی غذایی انسان را ه می یابد و در صورت حاد بودن می تواند سلامت و حتی جان بشر را تهدید کند. در ابتدا موثر ترین راه برای رهایی از این مشکل رعایت اصول بهداشتی و حفاظت محیط زیست است که همه ی افراد باید دست در دست هم برای این مشکل چاره اندیشی کنند. انواع گوناگونی از آفت کش ها و ترکیبات شیمیایی استفاده شده میزان سم آرسنیک را افزایش می دهد. سم آرسنیک چنین محصولاتی همچنین به آب های زیرزمینی به آسانی راه می یابد و از طریق آبیاری محصولات کشاورزی در بسیاری از مواد غذایی تجمع می یابد و سرانجام در بدن انسان سر در می آورد. به همین دلیل است که باید شرایط رشد مواد غذایی به طور جدی مورد بررسی قرار گیرد در غیر این صورت آسیب های نهایی جبران ناپذیر خواهد بود.
سم آرسنیک برنج چیست ؟
سم آرسنیک موجود در برنج می تواند در بهترین حالت به مسمومیت های غذایی خاصی منجر شود که در این حالت رنگ پوست فرد تغییر می کند و لکه های کوچکی بر روی پوست ایجاد می گردد همچنین میزان ضربان قلب نیز تغییر می کند در چین حالت هایی حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا می تواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد. در شرایط حالت مسمومیت با آرسنیک برنج می توان به انواع گوناگونی از سرطان های ریوی و مثانه و پوست منجر شود. در بانوان باردار نیز مسمومیت با سم آرسنیک موجود در می تواند به سقط جنین منجر شود و یا اختلالات جدی بر سیستم ایمنی و تکامل مغز جنین وارد کند. امید است با بهبودی آب های مصرفی و حفاظت بیشتر محیط زیست بتوانیم به طور کامل از خظر چنین عناصر سمی در امان باشیم. و داستان وجود سم آرسنیک در برنج به افسانه منجر شود.
تاثیرات آرسنیک بر سلامت
بدون شک سم آرسنیک بر سلامت انسان آثار جبران ناپذیری دارد و اگر مقدار آن بیشتر باشد در این صورت حتی می تواند موجب مرگ نیز شود البته در بیشتر مواد غذایی می توانید سم آرسنیک را پیدا کنید ولی اگر میزان آن بسیار ناچیز باشد معمولا تهدید های جدی نخواهد داشت. البته برخی از محققان معتقد هستند که همین مقادیر بسیار کم نیز می تواند در بدن جمع شود و در نهایت زیان های جبران ناپذیری را برای سلامت انسان به وجود آورند. بهتر است بدانید که برخی از عوارض سم آرسنیک به سرعت نمایان نمی شود و این امر اضاع را بسیار دشوار می سازد. به خصوص برخی از بیماری های مزمن می تواند ریشه در وجود سم آرسنیک در مواد غذایی داشته باشد برخی از این بیماری ها شامل:
انواع مختلف سرطان
تنگی یا انسداد رگهای خونی
فشار خون بالا
بیماریهای قلبی
است . سم آرسنیک به شدت بر سلول های عصبی آثار مخربی دارد و به ویژه می تواند کودکان و نوجوانان را در خطر زوال عقل قرار دهد و به همین دلیل است که تغذیه نامناسب می تواند قدرت شناختی و کارکرد مغز را تحت کنترل قرار دهد به ویژه سم آرسنیک برای خانم های باردار می تواند زیان های بیشتری را فراهم کند و همچنین به طور کافی بر روی رشد جنین تاثیر بگذارد. طی تحقیقاتی که در سال های اخیر انجام شده است محققان نشان داده اند که سم آرسنیک تولد نوزادان را با خطری حاد تهدید می کند و مانع رشد کامل جنین می شود به همین دلیل باید مراقبت های ویژه ای در این راستا انجام شود.
آیا سم آرسنیک در برنج نگران کننده است ؟
بدون شک موجود در نگران کننده است به ویژه برای افرادی که برنج به عنوان یکی از مهمترین وعده های غذایی است این خطر شدت می یابد. در کشور ما همه ی افراد به طور قابل ملاحظه ای از برنج به عنوان رژیم غذایی اصلی استفاده می کنند به همین دلیل باید تحقیقات و بررسی های لازم بر وجود و میزان سم آرسنیک در برنج باید جدی در نظر گرفته شود. همچنین کودکان ما به طور مازاد فراورده های گوناگون برنج را مصرف می کنند به عنوان مثال شیرینی برنجی، پودینگ و شیربرنج که بخش اعظمی از این رژیمهای می باشد خطر سم آرسنیک را تشدید می کند. البته برنج قهوه ای می تواند به طور مازاد این سم را در خود ذخیره کند و برنج قهوه ای با توجه به مزایای مازادی که دارد بیشتر در غلات غذایی نوزادان موجود است. کودکان با توجه به اینکه سیستم ایمنی ضعیف تری دارند در برابر سم آرسنیک بی دفاع هستند و وجود چنین سمی در رژیم غذایی آن ها به شدت سلامت جسمانی و عقلانی آن ها را تهدید می کند.