معامله در فارکس از بسیاری نظرها با معامله در سهام و ارز دیجیتال شبیه است. به همین سبب بسیاری بروکرها هستند که با افتتاح حساب در آنها میتوانید در هر سه دسته معامله کنید. در سهام شما پول را با سهام معامله می‌کنید. در ارز دیجیتال نیز ارزها را با پول‌های رایج مانند دلار و یورو و یا با دیگر ارزهای دیجیتال معامله می‌کنید. در فارکس نیز شما با جفت ارزها کار می‌کنید، یعنی همزمان با فروختن یک ارز باید ارز مقابل آنرا بخرید. مثلا در جفت ارز یورو-دلار آمریکا (EUR/USD) اگر گزینه «خرید» را انتخاب کنید یورو می‌گیرید و دلار می‌دهید و اگر گزینه «فروش» را انتخاب کنید، یورو می‌دهید و در ازای آن دلار می‌گیرید.
نوسانات و رفتار قیمت
یکی از تفاوت‌های مهم فارکس با سهام این است که فارکس همیشه به نسبت ارزها وابسته است. در سهام ممکن است ارزش سهام شرکتی در طول سال‌ها دائما بالا برود اما در جفت ارزهای اصلی فارکس معمولا چنین نیست و ارزهای مقابل به طور مقطعی در برابر هم دچار افت و خیز می‌شوند.
برای مثال ممکن است شما در بورس ایران سهام شرکتی را به ارزش هر سهم چند هزار تومان بخرید و پس از سال‌ها هر سهم صدها هزار تومان ارزش داشته باشد، و یا در معاملات بین‌المللی سهام شرکتی مانند تسلا را در اوایل تاسیس آن به قیمت چند دلار بخرید و پس از سال‌ها هر سهم چند هزار دلار ارزش داشته باشد. اما در فارکس بدین صورت نیست که یک دلار در ازای یک یورو بخرید ولی پس از چند سال هر دلار صد یورو ارزش داشته باشد. تنها زمانی خلاف این وضعیت اتفاق می‌افتد که کشوری از وضعیت نرمال خارج شود، دچار بحران اقتصادی شدید شود و ارزش پول ملی آن بسیار کاهش بیابد، به صورتی که در برابر ارزهای دیگر بسیار ارزان شود.
میزان اهرم یا لورج
تفاوت دیگر فارکس با سهام در میزان اهرم یا لورج در فارکس (leverage) است. به طول خلاصه اهرم پولی است که شما از بروکر یا کارگزار قرض می‌گیرید و با آن معامله می‌کنید. اهرم را معمولا به صورت نسبت نشان می‌دهند. یعنی اگر حسابی اهرم ۱:۲ داشته باشد شما میتوانید تا دو برابر موجودی واقعی حساب خود پول صرف معاملات کنید.
به طور کل در فارکس سقف اهرم بسیار بالاتر از سهام است. در اغلب کشورها نهایت اهرم در معاملات سهام ۱:۴ است. اما در فارکس این اهرم تا ۱:۵۰۰ نیز قابل تغییر است. یعنی شما میتوانید تا ۵۰۰ برابر موجودی واقعی حساب خود معامله کنید. اهرم بالاتر یعنی اگر معامله سودآور باشد شما سود بیشتری خواهید داشت ولی اگر زیانده باشد، ضرر بیشتری متحمل خواهید شد. توجه کنید که میزان اهرم به بروکر و همچنین نوع حسابی که افتتاح می‌کنید بستگی دارد. ممکن است مثلا بروکری نهایتا اهرم ۱:۱۰۰ را ارائه دهد و بروکری دیگر حتی تا ۱:۱۰۰۰ نیز به شما اهرم بدهد.
میزان نقدینگی
نقدینگی به زبان ساده یعنی قابلیت تبدیل هر دارایی به پول عادی و قابل خرج کردن. چون فارکس خود معامله ارز است و پول با پول معامله می‌شود، بیشترین میزان نقدینگی یا liquidity را دارد. اهمیت این امر در چیست؟
در معاملات سهام اگر میزان زیادی از سهام یک شرکت خریداری یا فروش رود می‌تواند تاثیر قابل توجهی روی قیمت سهام داشته باشد. البته این به تعداد سهامداران و حجم معاملاتی آن سهام نیز بستگی دارد. هر چه شرکتی سهامداران بیشتری داشته باشد به حجم معامله حساسیت کمتری نشان می‌دهد.
در فارکس اما حتی معامله صدها میلیون در یک جفت ارز اصلی، مثلا یورو-دلار آمریکا یا دلار آمریکا-ین ژاپن تاثیری روی قیمت‌ها ندارد. این به علت حجم روزانه بسیار عظیم معاملات فارکس است. برای آشنایی با جفت ارز میتوانید مقاله جفت ارز چیست وبسایت دنیای ترید را مطالعه کنید.
نوبت یا سشن معاملاتی
بازار فارکس عملا ۲۴ ساعته در جریان است، اما در مناطقی از جهان در زمان‌های مشخصی معاملات شروع و پایان می‌یابد. این ساعات بر اساس زمان باز شدن و بسته شدن بازارهای معاملاتی در آن مناطق تعیین می‌شود. به تعبیری ساعت باز شدن بازار فارکس کمی متفاوت است.
در کل چهار نوبت معاملاتی عمده در فارکس وجود دارد: توکیو، سیدنی، نیویورک، و لندن. به نوبت‌های معاملاتی توکیو و سیدنی عموما نوبت آسیا می‌گویند. وقتی می‌گوییم نوبت معاملاتی نیویورک، به معنای بازه زمانی است که معاملات به ساعت نیویورک آغاز می‌شود و پایان می‌یابد. به علت اختلاف ساعت مناطق مختلف عملا فارکس همیشه در جریان است.
- معاملات نوبت آسیا از ساعت ۲۲ به وقت گرینویچ آغاز و در ساعت ۸ گرینویچ تمام می‌شود.
- نوبت لندن از ساعت ۸ گرینویچ آغاز و در ساعت ۱۶ گرینویچ پایان می‌یابد.
- نوبت نیویورک از ساعت ۱۳ گرینویچ آغاز و در ساعت ۲۱ گرینویچ پایان می‌یابد.
کدامین نوبت معاملاتی بهتر است؟
مهم‌ترین معیار شما در انتخاب این که در کدام نوبت معاملاتی شرکت کنید شرایط خود شما است. این که در کدام ساعات فرصت می‌کنید معامله کنید می‌تواند عامل اصلی تعیین‌کننده باشد. البته هر یک از این نوبت‌ها ویژگی‌های خود را نیز دارند. مثلا در نوبت آسیا معمولا قیمت رفتار بازه‌ای دارد و به علت کمتر بودن میزان نقدینگی در بازار، اسپرد نسبت به نوبت لندن و نیویورک بالاتر است. اما در نوبت لندن و نیویورک به علت حجم بسیار بیشتر معاملات در ساعت رفتار قیمت و اسپرد متفاوت است.
معاملات فیوچرز یا آتی در فارکس
نوعی از ابزارهای معاملاتی در فارکس و سهام، معاملات فیوچرز است که به آنها معاملات آتی نیز می‌توان گفت. در این معاملات قراردادهایی به نام قرارداد فیوچرز خرید و فروش می‌شود. به بیان ساده، دو طرف با یکدیگر قرار می‌گذارند که در تاریخی مشخص در آینده، دارایی مد نظر را با قیمتی مشخص معامله کنند.
مثلا فرض کنید دو طرف قرار می‌گذارند که یک لات از جفت ارز یورو دلار را در یک هفته آینده با قیمتی از قبل تعیین شده معامله کنند. در این صورت اگر در تاریخ مشخص شده، قیمت بالاتر از میزان قرارداد باشد، خریدار سود می‌کند ولی اگر قیمت بازار پایینتر از قیمت قرارداد باشد، فروشنده است که سود کرده است.
با این وصف می‌توان گفت معاملات فیوچرز در عمل نوعی شرط‌بندی است که در آن دو طرف روی قیمت کالا (سهام، جفت ارز فارکس، طلا و نقره، و …) در آینده شرط‌بندی می‌کنند. شاید جالب باشد بدانید که مثلا در بازار ایران نیز نوعی معامله به عنوان معامله فردایی رایج است که روی ارز و طلا انجام می‌شود و در آن طرفین روی قیمت کالا در فردا شرط‌بندی می‌کنند.
محاسبه سود و زیان با ماشین حساب فارکس
برای محاسبه سود و زیان در فارکس باید بدین صورت عمل کنید که ابتدا ببینید قیمت از زمانی که دست به خرید زده‌اید چه مقدار بالا یا پایین رفته است. این اختلاف قیمت بر حسب پیپ در فارکس سنجیده مي‌شود. سپس باید ارزش هر پیپ را بر حسب حجم معاملاتی که به لات تعیین می‌شود تعیین کنید. ضرب اختلاف قیمت (بر حسب پیپ) در میزان معامله (بر حسب لات) میزان سود یا ضرر را نشان می‌دهد.
فرضا شما زمانی که نرخ مبادله یورو-دلار آمریکا EUR/USD برابر با ۱.۱۰۰۰ بوده وارد معامله شده‌اید و به میزان ۱ لات خریده‌اید. اکنون قیمت ۱.۱۰۱۰ است و دست به فروش می‌زنید. در این مثال قیمت از زمان خرید ۱۰ پیپ افزایش پیدا کرده است. برای محاسبه میزان سود خود، شما ابتدا با ماشین حساب فارکس ارزش هر پیپ را محاسبه می‌کنید. برای این کار کافی است میزان معامله به لات و جفت ارز را در ماشین حساب فارکس وارد کنید تا ارزش هر پیپ را به شما بدهد. سپس این مقدار ارزش پیپ را در ۱۰ ضرب می‌کنید چون قیمت ۱۰ پیپ بالا رفته است.
عوامل موثر در فارکس
شاید عباراتی مانند تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی یا فاندمنتال به گوش شما آشنا باشد. هر دوی این روش‌های تحلیل در فارکس و همچنین دیگر بازارهای معاملاتی کاربرد اساسی دارند. وقتی که از عوامل موثر در فارکس حرف می‌زنیم، یا باید با تحلیل بنیادی آنها را بررسی کنیم و یا با تحلیل تکنیکال.
تحلیل بنیادی یا فاندمنتال در فارکس
در این نوع تحلیل رخدادهایی که روی قیمت کالا اثر می‌گذارند بررسی می‌شوند. در تحلیل بنیادی یا فاندمنتال شما باید اخبار و رویدادهایی که می‌توانند سیاسی، اقتصادی، نظامی، اجتماعی و غیره باشند را در نظر بگیرید. همچنین ابزاری به نام تقویم اقتصادی یا economic calendar نیز برای این منظور بسیار مهم است.
در تقویم اقتصادی رویدادهایی که به طور منظم و برنامه‌ریزی شده اتفاق می‌افتند فهرست می‌شوند. این رویدادها شامل انتشار آمار و گزارشات اقتصادی هستند، مانند آمار اشتغال، تورم، رشد اقتصادی، تولید، دستمزدها و غیره. برخی دیگر رویدادها می‌توانند سخنرانی‌ها یا جلساتی باشند که در اقتصاد تاثیر می‌گذارند، مانند سخنرانی روسای بانک‌های مرکزی که در آن سیاست‌های مالی توضیح داده می‌شود و یا جلسات سازمان‌های مهم اقتصادی که تصمیمات آنها روی اقتصاد و قیمت‌ها تاثیر دارد.
معمولا در تقویم اقتصادی برای هر رویداد مقادیر پیشین (previous)، پیشبینی (forecast)، و واقعی (actual) را می‌نویسند. یعنی مقدار رویداد در گزارش قبلی، مقداری که برای رویداد پیش رو پیشبینی می‌شود، و مقداری که پس از انتظار گزارش واقعا رخ داده است.
تمامی این عوامل را می‌توان عوامل بنیادی یا فاندمنتال در فارکس نامید. معمولا عوامل بنیادی که در فارکس تاثیر می‌گذارند روی بازارهای سهام، طلا و انرژی و ارز دیجیتال هم اثرگذار هستند.
مثلا اگر آمار رشد اقتصادی کشوری رو به افزایش باشد می‌تواند روی ارزش پول آن کشور اثر مثبت بگذارد. برعکس بالا رفتن تورم معمولا روی ارزش پول هر کشور تاثیر منفی دارد. عوامل بنیادی بسیار و متعدد هستند و برای آشنایی با اغلب آنها میتوانید تقویم‌های اقتصادی و همچنین تحلیل‌های اقتصادی را دنبال کنید.
عوامل تکنیکال در فارکس
اگر به نمودار یا چارت معاملاتی نگاه کنید شاهد رفتار و نوسانات قیمت یا پرایس اکشن خواهید بود. تحلیل تکنیکال یعنی این که به نمودار نگاه کنید و سعی کنید بر اساس پرایس اکشن پیشبینی کنید که در آینده دور یا نزدیک قرار است قیمت‌ها چه وضعیتی داشته باشند. مثلا در کجا روند صعودی یا نزولی شکل بگیرد، در کجا روند برعکس شود، در چه نقطه‌ای قیمت مقداری اصلاح شود و دوباره مسیر پیشین را ادامه دهد و انواع پیشبینی‌های دیگر.
تحلیل تکنیکال ابزارهایی مانند اندیکاتورها، شمع یا کندل‌های نمودار و تحلیل پرایس اکشن استفاده می‌شود. اندیکاتورها نمودارهایی هستند که روی چارت معاملاتی رسم می‌شوند و در تحلیل و پیشبینی قیمت به شما کمک می‌کنند. کندل‌ها یا شمع‌ها نیز می‌توانند الگوها و شکل‌های مختلفی داشته باشند که معنادار باشد و به پیشبینی کمک کند.
جمع‌بندی
فارکس با بازاری مانند سهام از چند نظر مانند میزان اهرم، میزان نقدینگی و ساعات فعالیت بازار تفاوت‌هایی دارد.
در فارکس جفت ارزها با یکدیگر معامله می‌شوند و خرید هر ارز به معنای فروش ارز مقابل آن است. در فارکس اهرم‌هایی بسیار بالاتر از سهام در دسترس است. اهرم در واقع پولی است که ما از بروکر قرض می‌کنیم تا بتوانیم با حجم بیشتری معامله کنیم. اگر عبارت ماشین حساب فارکس یا forex calculator را در اینترنت جستجو کنید سایت‌های زیادی می‌توانند به شما در محاسبه ساده این مقادیر کمک کنند.
در پایان نیز به تحلیل تکنیکال و بنیادی پرداختیم. باید توجه کنید که تحلیل تکنیکال و بنیادی یا فاندمنتال مکمل یکدیگر هستند و بسیاری معامله‌گران از هر دوی آنها استفاده می‌کنند. هر چند بسیاری نیز صرفا به تحلیل تکنیکال بسنده می‌کنند.
به طور کلی در معاملات فارکس دانش شما می‌تواند نقش مهمی ایفا کند، به همین علت اگر در این کار جدی هستید بهتر است روی یاد گرفتن انواع استراتژی‌ها و کار با ابزارهایی مانند تقویم اقتصادی، اندیکاتورها، و تحلیل شمع‌ها که عملا همان تحلیل پرایس اکشن است وقت بگذارید.
در کنار آن میتوانید استراتژی‌های معاملاتی مختلف را نیز بررسی کنید. استراتژی معاملاتی روشی است که شما در معامله به کار می‌گیرید. استراتژی می‌تواند بسیار ساده باشد به طوری که مثلا فقط با استفاده از یک اندیکاتور تکنیکال معامله کنید. همچنین می‌تواند مفصل‌تر باشد و از چند اندیکاتور در کنار تحلیل پرایس اکشن و حتی در ترکیب با تحلیل بنیادی استفاده کند.
