آموزش سیم کشی روکار ساختمان؛ بررسی مزایا و معایب آن

سیم کشی ساختمان مهم ترین بخش از عملیات ساختمانی محسوب می‌شود. همانطور که می‌دانید سیم کشی به دو روش توکار و روکار انجام می‌شود. برای انتخاب نوع سیم کشی فاکتورهای مختلفی از جمله قدمت و کاربری ساختمان، هزینه، ایمنی، جلوه ظاهری وغیره مورد بررسی قرار می‌گیرد.

جهت آموزش سیم کشی روکار ساختمان، ابتدا لازم است تفاوت آن با سیم کشی توکار برق ساختمان را بدانید. در سیم کشی برق ساختمان به روش توکار، همانطور که از نام آن پیداست کلیه سیم کشی در داخل شیاری از دیوار قرار می‌گیرد و در نهایت پس از پایان گچ ‌کاری، کابل و سیمی مشاهده نخواهید کرد.

 برخلاف سیم کشی به روش توکار در کابل کشی روکار برق ساختمان، کابل‌ها پس از اتمام گچ کاری بر سطح دیوار قرار می‌گیرند. که در ادامه بیشتر به آن می‌پردازیم.

این نوع سیم‌کشی با توجه به نامش، روی سطح دیوار انجام می‌شود و گاهی برای اینکه آن فضا جلوه زیباتر و مرتب‌تری به خود بگیرد از داکت برای پوشاندن این سیم‌ها استفاده می‌شود. این نوع سیم‌کشی بیشتر در ساختمان‌های قدیمی تجاری و صنعتی برای صرفه‌جویی در انجام برق‌کشی انجام می‌شود.

در این مقاله مروری به نحوه سیم کشی روکار ساختمان و ابزار و وسایل مورد استفاده در برق کشی به روش روکار خواهیم داشت. بنابراین اگر قصد یادگیری کابل کشی روکار برق ساختمان را دارید، این مقاله را از دست ندهید.

ابزارهای مورد نیاز در آموزش سیم کشی روکار ساختمان

بهتر است بدانید ابزار و وسایل تخصصی برای انجام کابل کشی روکار برق ساختمان یکی از اصلی‌ترین عوامل تاثیرگذار بر کیفیت و جلوه ظاهری سیم کشی می‌باشد. همچنین این ابزار در رعایت ایمنی و جلوگیری از ایجاد آسیب جدی در حین کار ضرورت دارد. برخی از این ابزار عبارت اند از:

متر و تراز

متر و تراز از جمله پرکاربردترین ابزار اندازه گیری می‌باشد که از اهمیت بسیار بالایی در سیم کشی برق ساختمان برخوردار است. از آنجایی که در سیم کشی روکار ساختمان، سیم و سایر متعلقات مربوط به آن بر سطح دیوار نمایان هستند می‌بایست اندازه‌گیری‌های صحیحی انجام شود تا جلوه بصری خوبی نیز داشته باشد.

انبر سیم لخت کن

سیم لخت کن‎ها به دو دسته دستی و اتوماتیک تقسیم می‌‌شوند. با استفاده از این وسیله می‌توان عایق و روکش هر قطر از سیم را به راحتی و بدون ایجاد هیچ‌گونه آسیبی به ساختار کابل جدا نمود.

سیم چین

سیم چین‌ که به آن قیچی سیم بُر نیز گفته می‌شود، به جهت بریدن و قطع کردن سیم مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی برق‌کاران از سیم چین به منظور لخت کردن سیم و کابل استفاده می‌کنند اما این کار بسیار اشتباه است زیرا موجب صدمه و زخمی شدن سیم می‌شود. از این رو لازم است جهت جدا نمودن روکش از سیم صرفا از سیم لخت کن استفاده نمایند.

داکت برق، بست سیم و کابل

داکت برق و بست های مختلف در نحوه سیم کشی روکار ساختمان بسیار موثر است. به این نحو که این ابزار و وسایل موجب نظم‌دهی و کنترل حجم سیم‌ها می‌شود. یکی از اصلی ترین مزیت استفاده از داکت و بست، محافظت از سیم و کابل‌های عبوری در سطح دیوار می‌باشد.

داکت‌ها اغلب از جنس PVC می‌باشند که سایز و انواع متفاوتی نیز دارند که در نقاط مختلف خانه مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال داکت شیاردار که برای انتقال برق فشار قوی استفاده می‌شود.

لوله گالوانیزه

لوله گالوانیزه همان لوله آهنی سفید می‌باشد. این لوله از جنس فولاد نرم و با روکش روی تولید می‌شود. به همین دلیل به جهت مقاومت بالا در برابر صدمه و زنگ‌زدگی، کاربرد زیادی در سیم کشی روکار برق ساختمان دارد. همچنین این نوع از لوله در سیم کشی به روش توکار نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

لوله خم کن ، لوله گیر و حدیده در سیم کشی روکار

همانطور که اشاره شد لوله‌ها اعم از فولادی یا گالوانیزه، برای محافظت از سیم کشی استفاده می‌شود. لازم به ذکر است کار با این لوله‌ها در آموزش سیم کشی روکار ساختمان نیاز به ابزار و تجهیزاتی از قبیل لوله خم کن، لوله گیر و حدیده دارد.

 برای انجام اتصالات این لوله‌ها نیاز به دنده کردن سر لوله‌ به وسیله حدیده و همچنین نگه داشتن لوله برای انجام این کار وجود دارد. بنابراین یکی از ابزار لازم در سیم کشی روکار، حدیده و لوله گیر می‌باشد.

ضمنا در سیم کشی روکار برق ساختمان، می‌بایست در برخی مسیرهای برق رسانی لوله‌های استفاده شده را خم نمایید. برای انجام این کار نیاز به لوله خم کن دستی یا هیدرولیکی خواهید داشت.

مولتی متر در کابل کشی روکار برق ساختمان

مولتی متر، ابزاری برای اندازه گیری جریان‌ الکتریکی از قبیل ولتاژ، اختلاف پتانسیل و یا جریان مقاومت است. از این دستگاه می‌توان به عنوان ولت‌متر، اهم‌متر و آمپرسنج نیز استفاده نمود.

با استفاده از این ابزار به راحتی می‌توانید میزان ولتاژ در یک مدار را اندازه گیری و اتصالات موجود در مدار را کنترل نمایید. همچنین معیوب بودن یک دستگاه الکتریکی را نیز توسط این دستگاه تشخیص خواهید داد.

چه نوع سیم‌هایی جهت کابل کشی روکار برق ساختمان مناسب است؟

سیم‌ها اصلی‌ترین وسیله جهت انتقال جریان الکتریکی می‌باشد. از این رو ساختار داخلی سیم‌ها می‌بایست از فلزات رسانا تشکیل شده باشد. این سیم‌ها به دو دسته کلی مسی و آلمینیومی جهت استفاده در سیم کشی برق ساختمان تقسیم شده است.

ضمنا سیم‌های موجود در بازار در دو نوع روکش‌دار و بدون روکش تولید می‌شوند. سیم‌های روکش‌دار به دلیل داشتن عایق عموما در کابل کشی روکار برق ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. چرا که سیم‌های بدون روکش صرفا تشکیل شده از یک فلز هادی الکتریسیته می‌باشد که گزینه خوبی جهت قرار گرفتن بر سطح دیوار نخواهد بود.

سطح مقدارهادی در سیم‌های مورد استفاده به روش روکار در نقاط مختلف خانه متفاوت است که می‌بایست در آموزش سیم کشی روکار ساختمان بسیار مورد توجه واقع شود. این مقادیر به شرح ذیل است.

– کابل کشی روکار برق ساختمان به جهت تامین روشنایی(هالوژن، لامپ، لوستر و..) با سیم شماره 1.5 انجام می‌شود. از این شماره سیم همچنین در کابل کشی سیستم اعلان حریق نیز استفاده خواهد شد.

– به جهت استفاده در برق کشی روکار پریزهای سالن پذیرایی، اتاق‌ها، سرویس بهداشتی و آشپزخانه از سیم نمره 2.5 استفاده می‌شود.

– برای سیم کشی در فضای بیرونی ساختمان و بدون داکت و لوله بهتر است از سیم مفتولی مسی معمولی و سایزی که متناسب با قدرت مصرفی و آمپر باشد، استفاده شود.

– جهت سیم‌ کشی ورودی برق هر یک از واحدها از کابلی با شماره 4 یا 6 که سه رشته نیز می‌باشد، استفاده می‌کنند.

– کابل کشی روکار جهت برق رسانی به آیفون، سیمی با شماره 0.6 و سیم چهار زوج(8 رشته) می‌باشد. اما در خصوص سیم تلفن لازم است از کابل دو زوج(4 رشته) و به همان نمره 0.6 استفاده شود.

– در کابل کشی روکار برق ساختمان، بهتر است از سیمی با شماره 2.5 جهت برق کشی به کولر آبی و کابلی با شماره 4 برای کولر گازی استفاده شود.

– همچنین بهتر است بدانید که در آموزش سیم کشی روکار ساختمان برای آنتن مرکزی کابل کواکسیال 4.5 و یا 75 اهم لازم است.

ضمنا از آنجایی که در سیم کشی به روش روکار، سیم‌ها بیشتر در دسترس قرار می‌گیرند بهتر است از سیم‌هایی که محافظت الکتریکی بالا یا محافظت فیزیکی در برابر صدمه دارند استفاده شود. به عنوان مثال در نیروگاه‌ها و یا کنتورهای خانگی به منظور افزایش حفاظت الکتریکی از لایه‌ای نوار و یا شیلد بافته شده مسی یا آلومینیومی دور کابل استفاده می‌شود.

آشنایی با نحوه سیم کشی روکار ساختمان

پس از آشنایی با ابزار و نوع سیم‌های مورد استفاده در آموزش سیم کشی برق ساختمان، نوبت به آشنایی با نحوه سیم کشی روکار ساختمان می‌رسد.

تهیه نقشه برق کشی روکار ساختمان

برای شروع ضروری است با توجه به نوع کاربری و متراژ محل، نقشه‌ای طراحی شود. در این نقشه می‌بایست تمام نقاط قرارگیری کلید و پریزها و مسیر سیم کشی برق و همچنین محل قرارگیری هر یک سیستم‌های روشنایی ترسیم شود.

مشخص کردن نقاط ترسیم شده در نقشه بر سطح دیوار

پس از تهیه نقشه، لازم است نقاط مشخص شده در نقشه از جمله کلید پریزها و مسیر سیم کشی را بر سطح دیوار مشخص نمایید. این کار صرفا توسط ابزار اندازه‌گیری همچون تراز و متر امکان پذیر است. مشخص کردن هر یک از نقاط با استفاده از این ابزار و به صورت استاندارد، موجب ایجاد نظم در سیم کشی روکار ساختمان خواهد شد. بنابر استانداردهای تعیین شده توسط سازمان نظام مهندسی برق ساختمان به عنوان مثال ارتفاع مناسب جهت نصب کلید پریزها 30 یا 35 سانتی متر از کف زمین می‌باشد.

داکت کشی یا لوله گذاری و نصب قوطی ‌های کلید و پریزها

قبل از شروع داکت کشی و یا لوله گذاری ضروری است که برق ساختمان را به وسیله فیوز قطع نمایید.

سپس کلید و پریزها را در نقاطی که در نقشه برق کشی مشخص شده نصب کنید. حال نوبت به نصب داکت و لوله می‌رسد برای نصب آن‌ها از یک دریل شارژی و پیچ، رول پلاک و بست استفاده نمایید تا سیم کشی به صورت کاملا اصولی و استاندارد انجام شود.

یکی از اصولی که در نصب داکت و لوله‌های برق باید مورد توجه قرار دهید، رعایت فاصله 6 میلی متری فاصله داکت از سقف می‌باشد. همچنین بهتر است در منازل مسکونی و ادارات از داکت‌هایی با شماره 1.5 استفاده شود تا جلوه نامناسبی ایجاد نکند.

انجام سیم کشی

مرحله آخر که مهم‎ترین مرحله محسوب ‌می‌شود، قرار دادن سیم‌ها در داکت یا لوله‌ها برق می‌باشد. توجه داشته باشید نوع سیم مصرفی در هر یک از سیستم‌های برقی خانه متفاوت است که پیشتر با آن آشنا شدیم.

سیم کشی برق از ازداخل جعبه فیوز آغاز می‌شود و پس از انجام اتصالات مربوطه در هر نقطه مصرفی و عایق کاری اتصالات به وسیله وارنیش حرارتی، به پایان می‌رسد.

مزایای سیم کشی روکار ساختمان

همانطور که پیشتر به آن اشاره شد، سیم کشی روکار ساختمان بر روی سطح دیوار انجام می‌شود که این روش مزایای زیادی نیز خواهد داشت.

در دسترس بودن کابل و سیم‌های انتقال جریان برق از جمله مزایای سیم کشی روکار ساختمان می‌باشد. دسترسی به کابل‌ها این امکان را فراهم می‌کند که عیب‌یابی و تعمیر و ترمیم سیم‌ها بدون هیچ‌گونه تخریب و صدمه به دیوارها انجام شود.

یکی از مزیت‌های کابل کشی روکار برق ساختمان، عدم نیاز به تخریب و شیارزنی بر سطح دیوار یا کف زمین برای سیم‌کشی می‌باشد. بنابراین نحوه سیم کشی روکار ساختمان راحت‌تر از سیم کشی توکار می‌باشد. به همین دلیل هزینه‌های سیم کشی روکار نیز به مراتب کم‌تر از سیم کشی توکار خواهد بود.

همچنین سرعت کار در برق کشی به روش روکار بالاتر از روش توکار می‌باشد.

معایب کابل کشی روکار برق ساختمان چه می‌باشد؟

در کنار تمام مزایایی که نام برده شد، کابل کشی روکار برق ساختمان معایبی نیز به همراه دارد. یکی از این معایب همان قرار گرفتن کابل و یا حتی داکت‌ها بر روی دیوار و در معرض دید می‌باشد. این موضوع موجب شلوغ شدن دیوارها و از بین رفتن جلوه بصری و زیبایی آن می‌شود که مورد پسند نخواهد بود.

دسترسی به سیم‌ها احتمال برق گرفتگی و صدمه به افراد غیر متخصص را بالا می‌برد که یکی از معایب سیم کشی روکار می‌باشد.

علاوه بر این موضوع اگر در آموزش سیم کشی روکار ساختمان از لوله یا داکت برای محافظت از سیم‌ها استفاده نشود، سیم‌ها مقاومتی در برابر صدمه، رطوبت و حرارت نخواهند داشت. که این مسئله موجب ایجاد هزینه‌های اضافی جهت تعمیر و تعویض کابل‌ها می‌شود.

• برگرفته از وب سایت https://darr.ir/ به عنوان منبع بخش هایی از متن