سنسور دور موتور چیست؟
سنسور دور موتور: نبض تپنده اتومبیل شما
در دنیای پیچیده و پیشرفته‌ی اتومبیل‌های امروزی، قطعات و سنسورهای متعددی وظایف حیاتی را بر عهده دارند تا حرکتی نرم، روان و قدرتمند را برای شما رقم بزنند. در میان این ارکان ظریف، سنسور دور موتور نقشی محوری ایفا می‌کند و به مثابه نبض‌سنج اتومبیل، اطلاعات دقیق و لحظه به لحظه‌ای از سرعت و وضعیت چرخش میل‌لنگ را به قلب فرمانروای اتومبیل، یعنی واحد کنترل الکترونیکی (ECU)، ارسال می‌کند. در ادامه معرفی سنسور دور موتور باید بگویم که سنسور دور موتور وظیفه پایش وضعیت موتور و گزارش آن به کامیپیوتر خودرو (ECU) را به عهده دارد. با ما تا انتها همراه باشید تا در این باره بیشتر بدایند.
درک ماهیت سنسور دور موتور
- نام‌های دیگر: سنسور موقعیت میل‌لنگ، سنسور سرعت میل‌لنگ، ESS (Engine Speed Sensor)
- وظایف اصلی:
- اندازه‌گیری دقیق سرعت و موقعیت دورانی میل‌لنگ
- ارسال اطلاعات به ECU برای تنظیم موارد زیر:
- زمان جرقه‌زنی: تنظیم دقیق زمان جرقه‌زنی برای احتراق بهینه در هر سیلندر
- تنظیم دور آرام: حفظ دور موتور در حالت سکون و ترافیک
- تشخیص حالت موتور: تشخیص شتاب‌گیری، ترمزگیری و سایر حالات عملکردی موتور
- تنظیم میزان پاشش سوخت: پاشش سوخت متناسب با نیاز موتور در هر لحظه
- کنترل سیستم‌های آلایندگی: بهینه‌سازی عملکرد سیستم‌های کاتالیست و کاهش آلایندگی
- انواع:
- اثر مغناطیسی: متداول‌ترین نوع، از طریق شمارش پالس‌های مغناطیسی ایجاد شده توسط دنده‌های فلایویل کار می‌کند.
- اثر اپتیکی: از طریق سنجش نور عبوری از شکاف‌های موجود روی دنده‌های فلایویل عمل می‌کند.
- اثر هال: از طریق میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط آهنربای دائمی کار می‌کند.
مکانیزم عملکرد سنسور دور موتور
- چرخش میل‌لنگ: با روشن شدن خودرو، میل‌لنگ به گردش در می‌آید.
- ایجاد سیگنال: دنده‌های فلایویل یا بخش‌های مخصوص تعبیه شده روی میل‌لنگ، در حین چرخش، میدان مغناطیسی متناوبی (در نوع مغناطیسی) یا پالس‌های نور (در نوع اپتیکی) یا تغییرات میدان مغناطیسی (در نوع هال) ایجاد می‌کنند.
- تشخیص سیگنال: سنسور دور موتور این تغییرات را به عنوان سیگنال الکتریکی دریافت می‌کند.
- ارسال به ECU: سنسور، اطلاعات را به صورت سیگنال الکتریکی به ECU ارسال می‌کند.
- تحلیل و پردازش: ECU سیگنال دریافتی را تجزیه و تحلیل می‌کند و سرعت و موقعیت دقیق میل‌لنگ را در هر لحظه محاسبه می‌کند.
- تنظیم و کنترل: ECU با استفاده از اطلاعات سنسور دور موتور، وظایف مختلفی از جمله زمان جرقه‌زنی، دور آرام، میزان پاشش سوخت و … را تنظیم و کنترل می‌کند.
نقش حیاتی سنسور دور موتور در سلامت خودرو
عملکرد صحیح سنسور دور موتور برای راندمان، آلایندگی و سلامت کلی موتور اتومبیل شما ضروری است. خرابی این سنسور می‌تواند منجر به مشکلات متعددی شود. به همین دلیل توجه به علائم خرابی سنسور دور موتور اهمیت بسیاری دارد. از جمله مشکلات خرابی سنسور می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلال در روشن شدن موتور: عدم ارسال اطلاعات دقیق به ECU، روشن شدن موتور را با مشکل مواجه می‌کند.
- عملکرد ناهموار موتور: نوسانات دور موتور، لرزش و کشش نامناسب از علائم رایج خرابی سنسور هستند.
- افزایش مصرف سوخت: احتراق ناقص و عدم تنظیم دقیق زمان جرقه‌زنی، مصرف سوخت را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
- افزایش آلایندگی: عدم کنترل صحیح سیستم‌های آلایندگی، به انتشار گازهای مضر بیشتر در محیط زیست منجر می‌شود.
- خاموش شدن ناگهانی موتور: در موارد شدید، خرابی سنسور دور موتور می‌تواند باعث خاموش شدن ناگهانی موتور در حین رانندگی شود.
نشانه های خرابی سنسور دور موتور
- خودرو استارت می‌خورد ولی روشن نمی شود
- نمایش نادرست دور موتور
- قطع شدن پمپ بنزین زمانی که خودرو استارت می‌خورد
- قبل از بالا رفتن دور موتور حالت کات آف ایجاد می‌شود
- دور سنج به درستی کار نمی‌کند
در صورت خراب بودن سنسور دور موتور خودرو روشن نمی‌شود و پس از روشن شدن به سرعت خاموش می‌شود. البته گاهی اوقات ممکن است سنسور ESS خراب نباشد و به دلیل قرار گرفتن در بالای فلایول با براده آهن و روغن کثیف شده باشد که پس از تمیز کردن مشکل حل می‌شود. اگر سنسور موتور خودرو کثیف باشد نمی‌تواند سیگنال‌های درستی به کامیپوتر ارسال کند برای تمیز کردن این قطعه باید آن را از موتور خارج کرده سپس نوک آن را تمیز و روغن کاری کنید در صورت برطرف شدن مشکل، خودرو روشن می‌شود اما اگر همچنان کد خطا در حافظه کامییوتر خودرو باشد باید آن را با دیاگ زدن حذف کرد. در صورتی که بعد از تمیز کردن سنسور مشکل حل نشود باید نسبت به تعویض سنسور دور موتور اقدام کنید.
عیب یابی سنسور دور موتور
· عیب یابی با دیاگ
هنگام استارت زدن به دور موتور توجه داشته باشید. اگر عقربه دور موتور عدد صفر را نشان دهد یعنی سنسور میل لنگ خراب است. خرابی این سنسور ممکن است در خطای دور موتور نشان داده نشود که با استفاده از دستگاه دیاگ باید عیب یابی شود.
· عیب یابی با دستگاه مولتی متر
ابتدا دستگاه مولتی متر را روی قسمت اهم قرار دهید و سپس سیم‌های مشکی و قرمز را در محل مربوطه وصل کنید و سپس سیم‌ها را روی پایه‌های یک و دو سنسور وصل کنید و مقدار مقیاس آن را مقایسه کنید. سنسور پایه با پایه قهوه‌ای بیشتر خودروها در حالت عادی ۳۸۰ تا ۴۲۰ است و مقاومت سنسور دور موتور پایه مشکی مانند پراید و نیسان وانت بین ۸۸۰ تا ۹۵۰ است.
نحوه تعویض سنسور دور موتور
اگر علت خرابی ماشین شما کثیفی سنسور دور موتور با تراشه های آهن و یا روغن های کثیف بود. باید در اولین مرحله برای جلوگیری از ارسال نادرست سیگنال ها به ecu این قطعه را با دقت از موتور خارج کنید. سپس با کمک یک پارچه تمیز قسمت نوک سنسور را به خوبی تمیز کرده و روغن کاری کنید.
چنانچه مشکل خودروی شما برطرف شد با اولین استارت ماشین روشن می‌شود. ولی اگر همچنان در عیب یابی سنسور موقعیت میل لنگ کد خطا درون حافظه کامپیوتر اتومبیل شما باشد باید حتماً مشکل اصلی را با دستگاه دیاگ بررسی کنید. در نهایت اگر لازم باشد توسط یک تعمیرکار حرفه ای باید سنسور موقعیت میل لنگ خودروی شما تعویض شود.
سخن پایانی
امروزه برای رفع خطای سنسور دور موتور از دستگاه عیب یاب مدرن دیاگ و دستگاه مولتی متر استفاده می‌شود. این دستگاه ها با بررسی دور موتور در زمان استارت زدن خرابی این قطعه را ارزیابی می‌کنند. چنانچه سنسور با تعمیر و تمیز شدن عملکرد مناسبی نداشته باشد باید یک سنسور نو را در محل مناسب سنسور قبلی جایگزین کرد.
در این میان اگر شما هم به دنبال یک تعمیرگاه تخصصی و حرفه ای برای تعمیرات خودرو و برطرف کردن خرابی سنسور دور موتور ماشینتان هستید، ما با ارائه بهترین و باکیفیت ترین خدمات در زمینه انواع خودروهای لوکس خارجی از جمله بی ام و مازاراتی، ائودی، مرسدس بنز و سایر اتومبیل های وارداتی منتظر شما هستیم.