الگوی فنجان و دسته در بورس

الگوی فنجان و دسته در بورس، یکی از الگوهای نموداری قدرتمند و معتبر در تحلیل تکنیکال است که می تواند سیگنال های مهمی برای ادامه روند صعودی یا گاهی اوقات، آغاز یک روند جدید ارائه دهد. در این مقاله، به بررسی جامع این الگو خواهیم پرداخت و شما را با جزئیات آن، از شناسایی تا پیاده سازی استراتژی های معاملاتی در بازار سرمایه ایران، آشنا خواهیم کرد تا بتوانید با دیدی عمیق تر و ابزارهایی کارآمدتر، در این بازار پرنوسان قدم بردارید.

بازار سرمایه، همچون دریایی پر از موج و جریان است که گاهی با الگوهای تکرارشونده، مسیر حرکت خود را به ما نشان می دهد. برای هر معامله گری، توانایی خواندن این الگوها و درک پیام های پنهان آن ها، همچون کشف گنجینه ای ارزشمند است. الگوهای قیمتی ادامه دهنده، ابزاری حیاتی در جعبه ابزار تحلیلگران تکنیکال به شمار می روند؛ الگوهایی که نویدبخش ادامه مسیری هستند که قیمت پیش از آن در پیش گرفته بود. در میان این الگوهای شناخته شده، الگوی فنجان و دسته (Cup and Handle) جایگاه ویژه ای دارد و به عنوان یکی از قابل اعتمادترین و قوی ترین ساختارهای نموداری برای پیش بینی ادامه روند صعودی شناخته می شود.

اهمیت این الگو در بازار پویای بورس ایران دوچندان است. جایی که نوسانات و تغییرات سریع، نیاز به ابزارهای تحلیلی دقیق و کاربردی را بیش از پیش نمایان می سازد. شناخت و استفاده صحیح از الگوی فنجان و دسته، می تواند به معامله گران کمک کند تا نقاط ورود و خروج بهینه را شناسایی کرده و ریسک معاملات خود را بهتر مدیریت کنند. در این مقاله، ما به شما نشان می دهیم که چگونه این الگوی جذاب را در نمودارهای سهام ایرانی تشخیص دهید، روانشناسی پشت شکل گیری آن را درک کنید، و با استفاده از استراتژی های معاملاتی مؤثر، پتانسیل کسب سود خود را افزایش دهید.

الگوی فنجان و دسته (Cup and Handle) چیست؟

الگوی فنجان و دسته، الگویی نموداری است که اغلب به عنوان یک الگوی ادامه دهنده صعودی در تحلیل تکنیکال شناخته می شود. این الگو، همان طور که از نامش پیداست، شکلی شبیه به یک فنجان چای با دسته ای در سمت راست آن به خود می گیرد. تصور کنید قیمت یک سهم، پس از یک دوره صعودی، شروع به اصلاح می کند و شکلی شبیه به یک کاسه گرد یا حرف U انگلیسی را بر روی نمودار ایجاد می نماید. این بخش، فنجان الگو است. سپس، قیمت برای مدت کوتاهی در یک محدوده کوچک تر و اغلب نزولی یا خنثی، نوسان می کند که به آن دسته می گویند. شکست این الگو به سمت بالا، معمولاً نشانه ای از ادامه روند صعودی پیشین است.

تاریخچه و معرفی کننده الگوی فنجان و دسته

این الگوی قدرتمند اولین بار توسط ویلیام جی. اونیل (William J. O’Neil)، سرمایه گذار و تحلیلگر تکنیکال برجسته آمریکایی، در کتاب مشهورش با عنوان «چگونه در بورس پولدار شویم» (How to Make Money in Stocks) در سال 1988 معرفی شد. اونیل با تحلیل دقیق هزاران نمودار سهام، به این الگو پی برد و آن را به عنوان یکی از بهترین الگوها برای شناسایی سهام با پتانسیل رشد بالا معرفی کرد. او معتقد بود که این الگو نشان دهنده یک دوره تثبیت قیمت و جمع آوری سهام توسط سرمایه گذاران بزرگ است که پس از آن، قیمت با قدرت به سمت بالا حرکت می کند.

ماهیت الگو: عمدتاً ادامه دهنده، گاهی بازگشتی

همان طور که گفته شد، الگوی فنجان و دسته عمدتاً به عنوان یک الگوی ادامه دهنده صعودی شناخته می شود. این بدان معناست که پس از شکل گیری آن، انتظار می رود روند صعودی قبلی ادامه یابد. در چنین حالتی، فنجان و دسته در یک روند صعودی بزرگ تر پدیدار می شوند و به معنای یک استراحت موقت برای جمع آوری انرژی و ادامه مسیر هستند. با این حال، در شرایط خاص و نادر، ممکن است این الگو به عنوان یک الگوی بازگشتی نیز عمل کند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که الگوی فنجان و دسته پس از یک روند نزولی طولانی مدت ظاهر شود و نشانه ای از پایان فشار فروش و آغاز یک روند صعودی جدید باشد. تشخیص این تمایز بسیار مهم است و نیاز به دقت و بررسی روند کلی بازار دارد.

روانشناسی بازار پشت الگوی فنجان و دسته

درک روانشناسی بازار که منجر به شکل گیری الگوی فنجان و دسته می شود، می تواند به معامله گران کمک کند تا با اطمینان بیشتری با آن معامله کنند. این الگو داستانی از عرضه و تقاضا را روایت می کند:

• تشکیل فنجان: ابتدا قیمت در یک روند صعودی قرار دارد. سپس به دلایلی مانند شناسایی سود توسط معامله گران یا اخبار منفی موقتی، قیمت شروع به اصلاح می کند. این اصلاح، به آرامی و با کاهش تدریجی حجم معاملات صورت می گیرد و کف گرد فنجان را می سازد. این کاهش آرام نشان دهنده عدم وجود فشار فروش قوی است. در نیمه دوم فنجان، خریداران جدید به آرامی وارد می شوند و قیمت را دوباره به سمت بالا می کشند و به نزدیکی اوج قبلی می رسانند.

• تشکیل دسته: در این مرحله، قیمت به اوج قبلی خود (لبه سمت چپ فنجان) نزدیک شده است. در اینجا، برخی از معامله گرانی که در قیمت های پایین تر فنجان خرید کرده بودند، سود خود را شناسایی می کنند یا معامله گرانی که در اوج قبلی در ضرر مانده بودند، در این نقطه با رسیدن قیمت به سطح خریدشان، اقدام به فروش می کنند تا از ضرر بیشتر جلوگیری کنند. این فشار فروش کوچک، باعث یک اصلاح مختصر و تشکیل دسته می شود. این اصلاح معمولاً کوچک و با حجم معاملات کمتر است که نشان دهنده قدرت بالای خریداران و عدم تمایل به فروشندگان برای فروش در قیمت های پایین تر است.

• شکست و ادامه روند: پس از تشکیل دسته و جمع آوری مجدد قدرت توسط خریداران، قیمت با حجم معاملات بالا، مقاومت بالای دسته (خط گردن) را می شکند. این شکست، نشانه ای قوی از غلبه خریداران بر فروشندگان و ادامه روند صعودی قدرتمند قبلی است.

اجزا و ساختار دقیق الگوی فنجان و دسته (آناتومی الگو)

برای تشخیص و معامله موفق با الگوی فنجان و دسته، شناخت دقیق اجزای آن ضروری است. همان طور که در طبیعت، یک فنجان و دسته دارای ویژگی های خاصی هستند، در تحلیل تکنیکال نیز این الگو از بخش های مشخصی تشکیل شده است.

فنجان (The Cup)

فنجان، بخش اصلی این الگو است و داستان تثبیت و بازیابی قیمت را روایت می کند.

شکل: ایده آل (U-شکل) در مقابل V-شکل

شکل ایده آل فنجان، به صورت U-شکل است، یعنی یک کف گرد و نرم دارد. این شکل نشان می دهد که اصلاح قیمت به تدریج و با آرامش اتفاق افتاده و فروشندگان به سرعت بازار را ترک نکرده اند. یک فنجان U-شکل نشان دهنده یک دوره طولانی تر از تثبیت قیمت و جمع آوری آرام سهام است که به پایداری الگو می افزاید. در مقابل، فنجان V-شکل که کف تیزی دارد، نشان دهنده یک اصلاح سریع و بازگشت شتاب دار است که اعتبار کمتری نسبت به حالت U-شکل دارد، چرا که فرصت کافی برای تثبیت و جمع آوری سهام را فراهم نکرده است.

عمق و پهنای فنجان

عمق فنجان نیز حائز اهمیت است. فنجان باید عمقی معقول داشته باشد؛ به این معنی که نباید بیش از حد عمیق یا بیش از حد کم عمق باشد. به طور معمول، عمق فنجان نباید بیشتر از یک سوم روند صعودی قبلی باشد. فنجان های بسیار عمیق ممکن است نشان دهنده ضعف بیش از حد سهم و نیاز به زمان بیشتری برای ریکاوری باشند. از طرفی، پهنای کافی فنجان نیز مهم است. یک فنجان پهن و کشیده، نشان دهنده زمان کافی برای تثبیت و جمع آوری سهام است که اعتبار الگو را افزایش می دهد. فنجان های بسیار باریک و سریع، ممکن است از اعتبار کمتری برخوردار باشند.

مدت زمان تشکیل فنجان

تشکیل فنجان معمولاً زمان بر است. در تایم فریم های روزانه یا هفتگی، این دوره می تواند از حداقل 7 هفته تا 65 هفته (بیش از یک سال) متغیر باشد. هرچه فنجان در یک تایم فریم بزرگ تر و در مدت زمان طولانی تری تشکیل شود، اعتبار و قدرت سیگنال آن نیز بیشتر خواهد بود. صبر و حوصله در شناسایی فنجان های معتبر، کلید موفقیت است.

حجم معاملات در فنجان

تحلیل حجم معاملات در طول تشکیل فنجان، بینش های ارزشمندی را ارائه می دهد. به طور ایده آل، باید شاهد کاهش حجم معاملات در نیمه اول فنجان (هنگام نزول قیمت) و در کف آن باشیم. این کاهش حجم نشان دهنده کاهش علاقه فروشندگان و نبود فشار فروش قوی است. سپس، در نیمه صعودی فنجان (هنگام بالا رفتن قیمت)، حجم معاملات باید به تدریج افزایش یابد. این افزایش حجم، نشانه ای از ورود خریداران جدید و افزایش علاقه به سهم است.

دسته (The Handle)

دسته، بخش نهایی الگوی فنجان و دسته است و اغلب به عنوان توقفگاه نهایی قبل از شروع حرکت بزرگ در نظر گرفته می شود.

شکل و موقعیت دسته

دسته معمولاً به صورت یک اصلاح کوچک قیمتی ظاهر می شود. این اصلاح می تواند به شکل یک پرچم، کانال نزولی کوچک، یا حتی یک مثلث کوچک باشد. نکته مهم این است که دسته باید در نیمه بالایی فنجان تشکیل شود. این موقعیت نشان دهنده قدرت نسبی سهم و عدم تمایل به کاهش قیمت های قابل توجه است.

عمق دسته

عمق دسته نیز بسیار حیاتی است. دسته نباید از نصف عمق فنجان بیشتر باشد. به طور ایده آل، عمق دسته باید حدود یک سوم عمق فنجان باشد. دسته های عمیق تر از این حد، ممکن است نشان دهنده ضعف در الگو باشند و احتمال شکست نامعتبر را افزایش دهند.

مدت زمان تشکیل دسته

مدت زمان تشکیل دسته نسبت به فنجان بسیار کوتاه تر است، معمولاً بین 1 تا 4 هفته. دسته هایی که در مدت زمان کوتاه تر و با اصلاح کمتری تشکیل می شوند، معمولاً سیگنال های قوی تری محسوب می شوند. یک دسته طولانی و پیچیده ممکن است نشان دهنده دودلی معامله گران و کاهش اعتبار الگو باشد.

حجم معاملات در دسته

در طول شکل گیری دسته، حجم معاملات باید کاهش یابد. این کاهش حجم نشان می دهد که فشار فروش در این مرحله کم است و معامله گران منتظر تعیین تکلیف قیمت هستند. سپس، درست قبل از شکست خط گردن و در لحظه شکست، حجم معاملات باید به شدت افزایش یابد. این افزایش حجم، تاییدیه ای قوی بر اعتبار شکست و آغاز حرکت صعودی جدید است.

خط گردن (Neckline)

خط گردن، سطح مقاومتی است که از بالاترین نقاط فنجان و دسته عبور می کند. شکست این خط گردن با حجم بالا، سیگنال اصلی ورود به معامله را صادر می کند. در واقع، این خط، نقطه مهمی است که معامله گران به آن چشم دوخته اند تا با شکست قاطعانه آن، وارد بازار شوند و سود کسب کنند.

نحوه شناسایی الگوی فنجان و دسته در نمودارهای بورس ایران (گام به گام)

برای اینکه بتوانید الگوی فنجان و دسته را با موفقیت در نمودارهای سهام بورس ایران شناسایی کنید و از آن بهره ببرید، نیاز به یک رویکرد گام به گام و منظم دارید. این فرآیند، ترکیبی از مشاهده دقیق و تایید با حجم معاملات است.

بررسی روند قبلی

قبل از هر چیز، باید به روند قبلی سهم نگاه کنید. الگوی فنجان و دسته، همان طور که گفته شد، عمدتاً یک الگوی ادامه دهنده صعودی است. بنابراین، برای اینکه این الگو اعتبار داشته باشد، باید یک روند صعودی مشخص قبل از شروع شکل گیری فنجان وجود داشته باشد. این روند صعودی، نشان دهنده علاقه کلی بازار به سهم است که پس از یک مکث (شکل گیری فنجان و دسته)، قرار است ادامه یابد.

تشخیص فنجان

حالا زمان آن است که به دنبال فنجان بگردید. به دنبال یک حرکت قیمتی باشید که شکلی شبیه به یک کاسه گرد یا حرف U انگلیسی را بر روی نمودار ایجاد کرده است. لبه های سمت چپ و راست فنجان باید تقریباً در یک سطح مقاومتی قرار داشته باشند. این تقارن نسبی، نشان دهنده بازگشت قیمت به نقطه شروع اصلاح است. از فنجان های V-شکل یا فنجان هایی با کف های بسیار تیز اجتناب کنید، زیرا اعتبار کمتری دارند.

شناسایی دسته

پس از اینکه فنجان را پیدا کردید، به سمت راست نمودار حرکت کنید. در اینجا، باید یک اصلاح کوچک قیمتی را پیدا کنید که دسته را تشکیل می دهد. این دسته معمولاً به صورت یک روند نزولی ملایم، کانال نزولی کوچک، یا الگوی پرچم در نیمه بالایی فنجان ظاهر می شود. به یاد داشته باشید که عمق دسته نباید از نصف عمق فنجان بیشتر باشد و همچنین نباید برای مدت زمان طولانی ادامه پیدا کند.

تایید با حجم معاملات

حجم معاملات، به منزله سوخت این الگو است. بدون تایید حجم، اعتبار الگو به شدت کاهش می یابد. موارد زیر را با دقت بررسی کنید:

• کاهش حجم در نیمه نزولی فنجان: نشان دهنده عدم فشار فروش قوی.
• افزایش تدریجی حجم در نیمه صعودی فنجان: نشان دهنده ورود خریداران.
• کاهش حجم در طول شکل گیری دسته: نشان دهنده تثبیت و جمع آوری آرام.
• افزایش قابل توجه حجم در لحظه شکست خط گردن: این مهمترین تاییدیه است و نشان دهنده قدرت بالای خریداران و شکست معتبر است.

اهمیت تایم فریم

برای جستجوی الگوی فنجان و دسته در بورس ایران، تایم فریم های روزانه و هفتگی معمولاً بهترین گزینه ها هستند. الگوهایی که در تایم فریم های کوتاه تر (مانند ساعتی) شکل می گیرند، ممکن است اعتبار کمتری داشته باشند و بیشتر مستعد شکست های کاذب باشند. هرچه تایم فریم بزرگ تر باشد، الگو قوی تر و سیگنال آن قابل اعتمادتر خواهد بود. معامله گران بلندمدت و میان مدت، معمولاً از این الگو در تایم فریم های بلندتر بهره می برند.

انواع الگوی فنجان و دسته و حالت های خاص

هرچند الگوی فنجان و دسته کلاسیک به شکل خاصی تعریف می شود، اما در دنیای واقعی بازار سرمایه، ممکن است با انواع و حالت های خاصی از این الگو روبرو شویم که هر یک ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. شناخت این تفاوت ها، شما را برای مواجهه با سناریوهای مختلف آماده می سازد.

الگوی فنجان و دسته کلاسیک (صعودی)

این همان الگویی است که تاکنون به تفصیل درباره آن صحبت کرده ایم. پس از یک روند صعودی، قیمت به آرامی کاهش می یابد و یک کف گرد U-شکل تشکیل می دهد (فنجان). سپس، یک اصلاح کوچک تر و کوتاه مدت تر در نیمه بالایی فنجان رخ می دهد (دسته). در نهایت، قیمت با حجم بالا از خط گردن عبور کرده و روند صعودی خود را از سر می گیرد. این الگو به عنوان یک سیگنال قوی برای ورود به پوزیشن خرید شناخته می شود و به وفور در نمودارهای سهام مختلف مشاهده می شود.

الگوی فنجان و دسته معکوس (نزولی)

درست مانند بسیاری از الگوهای تکنیکال، الگوی فنجان و دسته نیز می تواند به صورت معکوس ظاهر شود و سیگنال نزولی ارائه دهد. الگوی فنجان و دسته معکوس (Inverse Cup and Handle)، دقیقاً برعکس الگوی کلاسیک است. این الگو پس از یک روند نزولی تشکیل می شود (یا در بالای یک روند صعودی به عنوان یک الگوی بازگشتی نزولی). در این حالت، فنجان به صورت یک گنبد به سمت بالا شکل می گیرد که کف آن به سمت بالا است و سپس دسته به صورت یک اصلاح صعودی کوچک در پایین فنجان شکل می گیرد. شکست خط گردن (که در این حالت در پایین دسته قرار دارد) به سمت پایین، با افزایش حجم معاملات، نشانه ای از ادامه روند نزولی یا آغاز یک روند نزولی جدید است. در بورس ایران، که امکان فروش استقراضی برای عموم معامله گران فراهم نیست، این الگو بیشتر برای شناسایی نقاط خروج از معاملات یا سیگنالی برای کاهش ریسک و نوسان گیری از نزول قیمت ها کاربرد دارد.

فنجان های عمیق و کم عمق

تغییر در عمق فنجان می تواند بر اعتبار الگو و میزان ریسک/پاداش تأثیر بگذارد:

• فنجان های عمیق: فنجان هایی که عمق زیادی دارند (بیش از یک سوم روند قبلی) ممکن است نشان دهنده اصلاح قوی تری باشند. اگرچه این می تواند جذابیت بیشتری برای خریداران ایجاد کند که قیمت را در سطوح پایین تر می بینند، اما ریسک بیشتری نیز به همراه دارد، زیرا سهم برای بازیابی کامل به زمان و انرژی بیشتری نیاز دارد. همچنین، احتمال شکست ناموفق در فنجان های عمیق تر کمی بیشتر است.
• فنجان های کم عمق: فنجان هایی با عمق کمتر، نشان دهنده قدرت سهم و عدم تمایل به اصلاح عمیق هستند. این نوع فنجان ها معمولاً سیگنال های قوی تری محسوب می شوند، اما پتانسیل سود کمتری نیز ممکن است داشته باشند، زیرا حرکت صعودی از عمق کمتری آغاز می شود.

فنجان های با دسته های بلند یا کوتاه

طول دسته نیز در اعتبار الگو نقش دارد:

• دسته های بلند: اگر دسته برای مدت زمان طولانی (بیشتر از 4 هفته) ادامه یابد، ممکن است نشان دهنده تردید معامله گران و کاهش قدرت الگو باشد. دسته های بلند معمولاً اعتبار کمتری دارند و احتمال شکست های کاذب در آن ها بالاتر است.
• دسته های کوتاه: دسته هایی که در مدت زمان کوتاه (1 تا 2 هفته) و با اصلاح کم تشکیل می شوند، ایده آل ترین حالت هستند. این دسته ها نشان دهنده فشار فروش کم و آماده شدن سهم برای حرکت قوی هستند.

همواره به یاد داشته باشید که الگوی فنجان و دسته هرچه در تایم فریم های بلندتر (روزانه و هفتگی) و با رعایت دقیق اجزا شکل بگیرد، از اعتبار و پتانسیل سودآوری بالاتری برخوردار خواهد بود.

استراتژی های معاملاتی با الگوی فنجان و دسته در بورس ایران

شناسایی الگوی فنجان و دسته تنها نیمی از مسیر است؛ نیمی دیگر و شاید مهم تر، مربوط به نحوه معامله با آن است. پیاده سازی یک استراتژی معاملاتی قوی، شامل تعیین دقیق نقاط ورود، حد سود و حد ضرر، می تواند تفاوت بزرگی در نتیجه معاملات شما ایجاد کند. این بخش، به شما کمک می کند تا با اصول یک استراتژی کارآمد در بورس ایران آشنا شوید.

نقطه ورود (Entry Point)

انتخاب نقطه ورود مناسب، کلید به حداقل رساندن ریسک و حداکثر کردن پتانسیل سود است. چندین روش برای تعیین نقطه ورود وجود دارد:

شکست خط گردن

معمول ترین و معتبرترین نقطه ورود، همزمان با شکست قاطعانه خط گردن الگو است. این شکست باید با حجم معاملات بالا همراه باشد که نشان دهنده قدرت خریداران و تایید حرکت است. ورود در این مرحله به شما اطمینان می دهد که الگو به احتمال زیاد معتبر است و سهم در حال آغاز یک حرکت صعودی جدید است. برخی از معامله گران حتی منتظر می مانند تا کندل روزانه یا هفتگی بالای خط گردن بسته شود تا از اعتبار شکست مطمئن تر شوند.

پولبک (Pullback)

گاهی اوقات پس از شکست خط گردن، قیمت یک پولبک (Pullback) یا بازگشت به سمت خط گردن شکسته شده را تجربه می کند. این خط گردن که قبلاً یک مقاومت قوی بود، اکنون به یک حمایت تبدیل شده است. ورود پس از پولبک و زمانی که قیمت مجدداً از خط گردن به سمت بالا حرکت می کند، می تواند نقطه ورود امن تری باشد، زیرا ریسک شکست کاذب کاهش می یابد. این روش نیازمند صبر بیشتری است، اما اغلب با ریسک کمتر و وضوح بیشتر همراه است.

تایید با اندیکاتورها

برای افزایش اطمینان از سیگنال ورود، می توان از اندیکاتورهای تکنیکال نیز استفاده کرد. ترکیب الگوی فنجان و دسته با اندیکاتورهایی مانند RSI، MACD، یا استوکاستیک (Stochastic) می تواند سیگنال های قوی تری ارائه دهد. به عنوان مثال، اگر در زمان شکست خط گردن، RSI نیز به سمت بالا حرکت کند و وارد ناحیه خرید شود، یا خط MACD خط سیگنال خود را به سمت بالا قطع کند، می تواند تاییدیه ای بر اعتبار سیگنال باشد.

تعیین حد سود (Take Profit – TP)

تعیین حد سود، به شما کمک می کند تا سودهای خود را در نقاط مناسب شناسایی و از بازار خارج شوید، قبل از اینکه قیمت دوباره برگردد. برای الگوی فنجان و دسته، چند روش رایج برای تعیین حد سود وجود دارد:

هدف قیمتی با عمق فنجان

رایج ترین روش برای تعیین حد سود، اندازه گیری عمق فنجان است. کافی است فاصله عمودی از کف فنجان تا خط گردن را اندازه گیری کنید. سپس، این فاصله را از نقطه شکست خط گردن به سمت بالا پروجکت (Project) کنید. نقطه ای که به دست می آید، می تواند به عنوان اولین هدف قیمتی شما عمل کند. این روش بر اساس این فرض است که حرکت صعودی پس از شکست، حداقل به اندازه عمق فنجان خواهد بود.

استفاده از فیبوناچی اکستنشن (Fibonacci Extension)

معامله گران حرفه ای تر می توانند از سطوح فیبوناچی اکستنشن برای تعیین اهداف قیمتی بلندمدت تر استفاده کنند. با رسم فیبوناچی اکستنشن از کف فنجان تا خط گردن و سپس تا انتهای دسته، می توان سطوح مقاومتی احتمالی را شناسایی کرد که به عنوان اهداف قیمتی عمل می کنند. سطوح 1.618 و 2.618 از فیبوناچی اکستنشن، از جمله نقاطی هستند که اغلب به عنوان اهداف قیمتی در نظر گرفته می شوند.

مدیریت هدف قیمتی: سیو سود پله ای

برای مدیریت بهتر ریسک و حفظ سود، می توان از استراتژی سیو سود پله ای استفاده کرد. به جای خروج کامل در یک نقطه، می توانید بخشی از پوزیشن خود را در هدف قیمتی اول (عمق فنجان) و بخش های دیگر را در اهداف بلندمدت تر (مانند سطوح فیبوناچی اکستنشن یا مقاومت های قبلی) شناسایی کنید. این رویکرد به شما امکان می دهد تا در صورت برگشت قیمت، حداقل بخشی از سود خود را حفظ کرده باشید.

تعیین حد ضرر (Stop Loss – SL)

تعیین حد ضرر، یکی از حیاتی ترین اصول مدیریت ریسک است و از شما در برابر ضررهای بزرگ محافظت می کند. هیچ الگویی 100% موفقیت آمیز نیست و حد ضرر، تضمین کننده بقای شما در بازار است.

قرارگیری حد ضرر زیر دسته

امن ترین نقطه برای قرار دادن حد ضرر، کمی پایین تر از پایین ترین نقطه دسته است. اگر قیمت به زیر دسته نفوذ کند و بسته شود، نشان دهنده نامعتبر بودن الگو و احتمالاً آغاز یک روند نزولی است. قرار دادن حد ضرر در این نقطه، ضرر شما را محدود کرده و از گرفتار شدن در یک معامله ناموفق جلوگیری می کند.

قرارگیری حد ضرر زیر خط گردن شکسته شده

اگر نقطه ورود شما پس از پولبک باشد، می توانید حد ضرر خود را کمی پایین تر از خط گردن شکسته شده قرار دهید. این نقطه، نشان دهنده بازگشت قیمت به زیر حمایت مهمی است که قبلاً شکسته شده بود.

محاسبه نسبت ریسک به پاداش (R/R) و اهمیت آن

همیشه قبل از ورود به معامله، نسبت ریسک به پاداش (Risk/Reward Ratio) خود را محاسبه کنید. این نسبت، پتانسیل سود شما را در مقابل ریسکی که متحمل می شوید، نشان می دهد. یک نسبت R/R خوب، معمولاً 1:2 یا 1:3 است، به این معنی که پتانسیل سود حداقل دو یا سه برابر پتانسیل ضرر شما است. با رعایت این نسبت، حتی اگر فقط 50% معاملات شما موفق باشد، باز هم در بلندمدت سودآور خواهید بود.

مدیریت پوزیشن (Position Management)

پس از ورود به معامله، مدیریت فعال پوزیشن می تواند به شما کمک کند تا سودهای خود را حفظ کرده و ریسک را به حداقل برسانید.

تریلینگ استاپ (Trailing Stop)

تریلینگ استاپ یا حد ضرر متحرک، ابزاری است که به شما امکان می دهد حد ضرر خود را با حرکت قیمت به سمت بالا، جابجا کنید. به این ترتیب، اگر قیمت به اهداف خود نزدیک شود و سپس برگردد، شما حداقل بخشی از سود خود را حفظ خواهید کرد. می توانید تریلینگ استاپ را با استفاده از درصدی از قیمت، یا با استفاده از اندیکاتورهایی مانند میانگین متحرک (Moving Average) تنظیم کنید.

تقسیم سرمایه (Position Sizing)

هرگز تمام سرمایه خود را در یک معامله واحد سرمایه گذاری نکنید. تقسیم سرمایه مناسب به شما کمک می کند تا ریسک کلی پورتفوی خود را مدیریت کنید. معمولاً توصیه می شود که در هر معامله، بیش از 1% تا 2% از کل سرمایه خود را در معرض ریسک قرار ندهید. این اصل، حتی اگر الگوی فنجان و دسته بسیار معتبر به نظر برسد، باید رعایت شود.

مثال های واقعی و کاربردی از الگوی فنجان و دسته در بورس ایران

تجربه نشان داده است که هیچ آموزشی بدون مثال های عملی، کامل نیست. برای درک بهتر الگوی فنجان و دسته، به سراغ چند نمونه واقعی (یا شبیه سازی شده بر اساس واقعیت های بازار ایران) می رویم تا ببینیم چگونه این الگو در نمودارهای سهام بورس تهران خود را نشان می دهد و چگونه می توان از آن بهره برداری کرد.

مثال 1: الگوی فنجان و دسته صعودی در سهام یک شرکت بزرگ (مثال فرضی: فولاد مبارکه – فولاد)

تصور کنید که نمودار هفتگی سهام شرکت فولاد مبارکه (فولاد) را بررسی می کنیم. سهم در یک روند صعودی قدرتمند قرار داشته است و پس از یک رشد قابل توجه، وارد فاز اصلاح می شود.

نمودار نشان می دهد که پس از رسیدن به قله ای در حوالی 1000 تومان، قیمت شروع به کاهش می کند و تا حدود 600 تومان پایین می آید، سپس به آرامی دوباره شروع به رشد می کند و به نزدیکی 980 تومان می رسد. این حرکت، یک فنجان U-شکل نسبتاً پهن و عمیق را تشکیل داده که تقریباً 20 هفته به طول انجامیده است. در طول کاهش قیمت در نیمه اول فنجان، حجم معاملات به تدریج کاهش یافته و در کف 600 تومانی به حداقل خود رسیده است. سپس، با شروع رشد قیمت در نیمه دوم فنجان، حجم معاملات نیز به آرامی شروع به افزایش کرده است.

در ادامه، قیمت در محدوده 950 تا 980 تومان، یک اصلاح کوچک و کوتاه مدت را تجربه می کند که به شکل یک کانال نزولی کوچک (دسته) حدود 3 هفته ادامه می یابد و تا 900 تومان اصلاح می شود. در طول شکل گیری دسته، حجم معاملات بسیار پایین و کم رمق بوده است، که نشان دهنده عدم فشار فروش قابل توجه است.

خط گردن الگو، در محدوده 980 تومان قرار گرفته است. پس از تکمیل دسته، قیمت با افزایش شدید حجم معاملات، خط گردن 980 تومانی را می شکند. این نقطه، نقطه ورود ایده آل ماست.

برای تعیین حد سود، عمق فنجان (1000 – 600 = 400 تومان) را از نقطه شکست (980 تومان) به سمت بالا پروجکت می کنیم: 980 + 400 = 1380 تومان. این اولین هدف قیمتی ما خواهد بود.

برای تعیین حد ضرر، آن را کمی پایین تر از کف دسته، مثلاً در محدوده 880 تومان قرار می دهیم. نسبت ریسک به پاداش در این معامله (ریسک 100 تومان، پاداش 400 تومان) برابر 1:4 است که بسیار جذاب و عالی به نظر می رسد.

در نهایت، سهم فولاد مبارکه پس از شکست خط گردن، با قدرت به سمت بالا حرکت می کند و در مدت زمان کوتاهی به اهداف قیمتی 1380 تومان و حتی فراتر از آن دست می یابد. این مثال نشان می دهد که چگونه صبر در شناسایی و اجرای استراتژی، می تواند نتایج مطلوبی به همراه داشته باشد.

مثال 2: الگوی فنجان و دسته معکوس در سهام یک شرکت متوسط (مثال فرضی: گروه دارویی برکت – برکت)

فرض کنید در نمودار روزانه سهام شرکت گروه دارویی برکت (برکت)، پس از یک روند نزولی قابل توجه، شاهد شکل گیری الگوی فنجان و دسته معکوس هستیم.

قیمت از محدوده 1500 تومان کاهش یافته و به آرامی شروع به بازیابی می کند و تا 1700 تومان بالا می رود، سپس دوباره کاهش می یابد و به حدود 1450 تومان برمی گردد. این حرکت، یک فنجان معکوس (گنبد شکل به سمت بالا) را تشکیل داده است. حجم معاملات در این الگو نیز به صورت معکوس عمل می کند؛ افزایش حجم در نیمه صعودی فنجان و کاهش در نیمه نزولی.

پس از آن، قیمت یک حرکت اصلاحی کوچک صعودی را تجربه می کند که دسته را تشکیل می دهد و تا 1550 تومان بالا می رود. حجم معاملات در این دسته صعودی، کم بوده است.

خط گردن الگو، در محدوده 1450 تومان (پایین ترین نقطه سمت راست فنجان) قرار دارد. با شکست این خط گردن به سمت پایین و افزایش حجم معاملات، سیگنال خروج یا احتمالاً نزول بیشتر قیمت صادر می شود. این نقطه ورود به پوزیشن فروش (که در بورس ایران بیشتر به معنای خروج از سهم یا عدم ورود به آن است) در حوالی 1440 تومان خواهد بود.

برای تعیین حد سود (یا هدف قیمتی نزولی)، عمق فنجان معکوس (1700 – 1450 = 250 تومان) را از نقطه شکست (1440 تومان) به سمت پایین پروجکت می کنیم: 1440 – 250 = 1190 تومان. این اولین هدف قیمتی نزولی ما خواهد بود.

برای تعیین حد ضرر، آن را کمی بالاتر از سقف دسته، مثلاً در محدوده 1580 تومان قرار می دهیم. نسبت ریسک به پاداش در این سناریو نیز قابل قبول است.

در این مثال، سهم برکت پس از شکست خط گردن به سمت پایین، با فشار فروش مواجه شده و تا محدوده 1190 تومان کاهش می یابد. این سناریو به معامله گران کمک می کند تا از افت بیشتر سرمایه خود جلوگیری کنند یا فرصت های بهتری برای ورود در قیمت های پایین تر پیدا کنند.

این مثال ها نشان می دهند که الگوی فنجان و دسته، چه به صورت کلاسیک و چه معکوس، با دقت و توجه به جزئیات، می تواند ابزاری قدرتمند برای تصمیم گیری در بورس ایران باشد. وضوح نمودارها، نشانه گذاری دقیق اجزا و تحلیل گام به گام در هر معامله، از اهمیت بالایی برخوردار است.

محدودیت ها، چالش ها و خطاهای رایج در استفاده از الگوی فنجان و دسته

هیچ ابزار تحلیلی در بازار سرمایه بی عیب و نقص نیست و الگوی فنجان و دسته نیز از این قاعده مستثنی نیست. معامله گران حرفه ای می دانند که در کنار شناخت نقاط قوت یک الگو، باید از محدودیت ها، چالش ها و خطاهای رایج در استفاده از آن نیز آگاه باشند تا بتوانند با ریسک کمتر و اطمینان بیشتر معامله کنند. تجربه نشان داده که غفلت از این موارد، می تواند منجر به ضررهای قابل توجهی شود.

الگوهای کاذب و شکست های نامعتبر

یکی از بزرگترین چالش ها در کار با الگوهای قیمتی، به ویژه الگوی فنجان و دسته، شکل گیری الگوهای کاذب و شکست های نامعتبر است. ممکن است الگویی شبیه به فنجان و دسته بر روی نمودار ظاهر شود، اما به دلایل مختلف، شکست خط گردن رخ ندهد یا پس از یک شکست موقت، قیمت به سرعت به زیر خط گردن بازگردد (شکست کاذب). این اتفاق می تواند ناشی از دستکاری بازار، حجم ناکافی در زمان شکست، یا اخبار غیرمنتظره باشد. برای جلوگیری از گرفتار شدن در دام شکست های کاذب، همواره به دنبال تایید حجم معاملات بالا در زمان شکست باشید و در صورت امکان، منتظر بمانید تا کندل روزانه (یا هفتگی) بالای خط گردن بسته شود.

تاثیر نوسانات بازار و روندهای کلی

اعتبار الگوی فنجان و دسته به شدت تحت تأثیر روند کلی بازار و نوسانات آن قرار دارد. در یک بازار نزولی قوی یا یک بازار با نوسانات بسیار شدید و غیرمنظم، اعتبار این الگو کاهش می یابد. حتی اگر یک الگوی فنجان و دسته عالی شکل بگیرد، اگر روند کلی بازار نزولی باشد، احتمال موفقیت آن کمتر است. بنابراین، همیشه قبل از ورود به معامله بر اساس این الگو، روند کلی شاخص کل بورس و گروه صنعتی سهم را بررسی کنید. معامله گری بر خلاف روند غالب بازار، ریسک بالایی دارد.

عدم وجود الگوی کامل در واقعیت

باید این واقعیت را پذیرفت که الگوی فنجان و دسته کامل و بی عیب و نقص که در کتاب ها و مثال های تئوری می بینیم، به ندرت در نمودارهای واقعی بازار پیدا می شود. در عمل، ممکن است فنجان کمی نامتقارن باشد، دسته کمی عمیق تر یا بلندتر از حد ایده آل باشد، یا حجم معاملات کاملاً مطابق با الگو نباشد. معامله گران باید انعطاف پذیر باشند و به دنبال نزدیک ترین الگو به تعریف استاندارد بگردند. اینجاست که تجربه و دید معامله گر اهمیت پیدا می کند و با تمرین و مشاهده نمودارهای متعدد، چشم شما به شناسایی الگوهای واقعی عادت خواهد کرد.

نیاز به تایید با ابزارهای دیگر

هیچ الگوی تکنیکالی به تنهایی، تضمین کننده موفقیت نیست. برای افزایش دقت و کاهش خطا، همواره توصیه می شود که الگوی فنجان و دسته را با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال ترکیب و تایید کنید. استفاده از اندیکاتورهای مومنتوم (مانند RSI و MACD)، خطوط حمایت و مقاومت، الگوهای کندل استیک (مانند کندل های پوششی صعودی در زمان شکست)، و حتی تحلیل بنیادی سهم، می تواند به شما در تصمیم گیری مطمئن تر کمک کند. اگر چندین ابزار تحلیلی یک سیگنال مشابه را تایید کنند، اعتبار آن سیگنال به شدت افزایش می یابد.

معامله گران موفق، به جای اتکا به یک ابزار واحد، از یک ترکیب جامع از روش های تحلیلی برای تصمیم گیری های خود استفاده می کنند.

نکات طلایی برای افزایش موفقیت در معاملات با الگوی فنجان و دسته

پس از درک عمیق الگوی فنجان و دسته، نوبت به ارتقاء مهارت های شما و تبدیل دانش تئوری به سود عملی می رسد. این نکات طلایی، حاصل سال ها تجربه در بازار سرمایه هستند و می توانند به شما در دستیابی به موفقیت بیشتر با این الگوی قدرتمند کمک کنند.

تایید الگو با حجم معاملات

همان طور که بارها تأکید شد، حجم معاملات رگ حیاتی الگوی فنجان و دسته است. به هیچ وجه نباید بدون تایید حجم معاملات، به این الگو اعتماد کنید. افزایش قاطعانه حجم در لحظه شکست خط گردن، به منزله مهر تاییدی است که نشان می دهد حرکت قیمت واقعی و پایدار است. اگر شکست با حجم کم اتفاق بیفتد، احتمال یک شکست کاذب بسیار بالاست و باید از ورود به معامله خودداری کرد.

ترکیب با سایر ابزارهای تکنیکال

الگوی فنجان و دسته در کنار سایر ابزارهای تکنیکال، قدرت و اعتبار بیشتری پیدا می کند. آن را به عنوان یک قطعه از پازل بزرگ تحلیل تکنیکال ببینید، نه کل پازل. استفاده از میانگین های متحرک برای تایید روند، فیبوناچی برای تعیین سطوح حمایت و مقاومت و اهداف قیمتی، الیوت برای درک ساختار موجی بازار، و پرایس اکشن برای خواندن حرکات کندل ها، می تواند دید جامع تری به شما بدهد. به عنوان مثال، اگر شکست خط گردن همزمان با عبور قیمت از یک میانگین متحرک مهم (مثلاً 50 یا 200 روزه) باشد، سیگنال قوی تر می شود.

صبوری و انضباط معاملاتی

بازار سرمایه پاداش صبوران است. شکل گیری الگوی فنجان و دسته می تواند هفته ها یا حتی ماه ها به طول انجامد. صبور باشید تا الگو به طور کامل شکل بگیرد و منتظر یک شکست معتبر با حجم بالا بمانید. عجله برای ورود پیش از موعد یا خروج زودهنگام، می تواند شما را از سودهای بزرگ محروم کند. انضباط معاملاتی و پایبندی به برنامه از پیش تعیین شده، حتی زمانی که احساسات شما را به سمت تصمیمات عجولانه سوق می دهند، بسیار حیاتی است.

انجام بک تست (Backtesting) و تمرین روی نمودارهای واقعی

قبل از اینکه سرمایه واقعی خود را درگیر کنید، حتماً روی نمودارهای گذشته (بک تست) این الگو را شناسایی و تمرین کنید. هزاران نمودار در تایم فریم های مختلف وجود دارند که می توانید با بررسی آن ها، الگوهای فنجان و دسته را پیدا کرده، نقاط ورود و خروج را مشخص کنید و نتایج فرضی را ارزیابی نمایید. این تمرین به شما کمک می کند تا چشم خود را برای شناسایی الگو تقویت کنید و با سناریوهای مختلف شکل گیری و عملکرد الگو آشنا شوید. همچنین، استفاده از حساب های دمو و معاملاتی آزمایشی، فرصت خوبی برای تمرین در محیط واقعی بازار بدون ریسک سرمایه است.

مدیریت سرمایه و ریسک (RM)

مهمترین اصل در معامله گری، حفظ سرمایه است. حتی بهترین الگوها نیز گاهی اوقات شکست می خورند. همواره از اصول مدیریت سرمایه و ریسک پیروی کنید. هرگز در یک معامله بیش از حد ریسک نکنید. تعیین دقیق حد ضرر و پایبندی قاطعانه به آن، حتی اگر به معنای پذیرش یک ضرر کوچک باشد، از شما در برابر ضررهای بزرگ و ویرانگر محافظت می کند. حفظ نسبت ریسک به پاداش مطلوب (مثلاً 1:2 یا 1:3)، اطمینان می دهد که حتی با نرخ موفقیت پایین تر، در بلندمدت سودآور خواهید بود.

آموزش رسم الگوی فنجان و دسته در پلتفرم های تحلیل

توانایی رسم صحیح الگوها بر روی نمودار، گام مهمی در تشخیص و تحلیل آن هاست. پلتفرم های تحلیل تکنیکال مانند TradingView یا مفید تریدر، ابزارهای کارآمدی را برای این منظور در اختیار شما قرار می دهند. در ادامه به صورت گام به گام نحوه رسم این الگو را توضیح می دهیم.

راهنمای تصویری گام به گام برای استفاده از ابزارهای رسم (در TradingView به عنوان مثال)

برای رسم الگوی فنجان و دسته در پلتفرمی مانند TradingView، از ابزارهای زیر استفاده می کنیم:

1. انتخاب ابزار Curve (منحنی) برای فنجان:
   
   در نوار ابزار سمت چپ TradingView (معمولاً ششمین گزینه از بالا که شامل ابزارهای هندسی است)، ابزار Curve یا منحنی را انتخاب کنید. این ابزار به شما امکان می دهد تا یک منحنی نرم و گرد رسم کنید.

   • نقطه اول (شروع فنجان): یک نقطه را در ابتدای شکل گیری فنجان (بالاترین نقطه سمت چپ) بر روی نمودار قرار دهید.
   • نقطه دوم (کف فنجان): نقطه دوم را در پایین ترین نقطه (کف) فنجان قرار دهید.
   • نقطه سوم (پایان فنجان): نقطه سوم را در بالاترین نقطه سمت راست فنجان (هم تراز با نقطه شروع) قرار دهید. با جابجایی این نقاط، می توانید شکل U-مانند فنجان را به دقت ترسیم کنید.

2. انتخاب ابزار Trend Line (خط روند) یا Channel (کانال) برای دسته:
   
   پس از رسم فنجان، برای ترسیم دسته، به نوار ابزار سمت چپ بازگردید و ابزار Trend Line یا Channel را انتخاب کنید. دسته معمولاً به صورت یک اصلاح کوچک نزولی یا یک کانال نزولی ظاهر می شود.

   • با استفاده از Trend Line، دو خط موازی را در امتداد سقف و کف نوسانات دسته رسم کنید تا شکل کانال یا پرچم را مشخص کنید.
   • اطمینان حاصل کنید که دسته در نیمه بالایی فنجان قرار گرفته و عمق آن زیاد نیست.

3. انتخاب ابزار Horizontal Line (خط افقی) یا Trend Line برای خط گردن:
   
   برای ترسیم خط گردن، می توانید از ابزار Horizontal Line یا Trend Line استفاده کنید. این خط باید از بالاترین نقاط فنجان و دسته عبور کند و یک سطح مقاومت را نشان دهد.

   • Horizontal Line را در بالاترین سطح قیمتی که دو لبه فنجان و دسته (یا حداقل لبه سمت راست فنجان و بالای دسته) به آن می رسند، قرار دهید.
   • می توانید با دوبار کلیک روی خط، تنظیمات آن را تغییر دهید، مثلاً آن را به صورت نقطه چین درآورید یا رنگ آن را عوض کنید تا از سایر خطوط متمایز باشد.

4. نشانه گذاری نقاط ورود و خروج:
   
   می توانید از ابزارهای Arrow (پیکان) یا Text (متن) برای نشانه گذاری نقاط ورود (Breakout Point)، حد سود (Target Price) و حد ضرر (Stop Loss) بر روی نمودار استفاده کنید تا تحلیل شما کامل تر شود.

با تمرین مستمر، این فرآیند برای شما آسان تر خواهد شد و می توانید با سرعت و دقت بیشتری الگوها را تشخیص و رسم کنید. در مفید تریدر نیز ابزارهای مشابهی برای رسم اشکال هندسی و خطوط روند وجود دارد که با کمی جستجو می توانید آن ها را پیدا کرده و به همین شیوه استفاده کنید.

نتیجه گیری

الگوی فنجان و دسته در بورس، بیش از یک شکل هندسی بر روی نمودار است؛ یک داستان از روانشناسی بازار، صبر خریداران و تسلیم فروشندگان را روایت می کند. این الگو، به عنوان یکی از معتبرترین الگوهای ادامه دهنده صعودی، ابزاری قدرتمند برای معامله گران در بازار سرمایه ایران محسوب می شود که با توانایی شناسایی دقیق و به کارگیری استراتژی های معاملاتی مناسب، می تواند پتانسیل کسب سود را به طرز چشمگیری افزایش دهد. شناخت جزئیات آن، از شکل ایده آل U-مانند فنجان و دسته گرفته تا اهمیت حجم معاملات در هر مرحله، کلید موفقیت در استفاده از این الگو است.

به یاد داشته باشید که هیچ الگویی به تنهایی نمی تواند تضمین کننده موفقیت باشد و بازار سرمایه همواره با ریسک همراه است. بنابراین، آموزش مستمر، تمرین بر روی نمودارهای واقعی، و از همه مهم تر، رعایت دقیق اصول مدیریت سرمایه و ریسک، ستون های اصلی یک معامله گر موفق هستند. الگوی فنجان و دسته را به عنوان یک راهنمای قابل اعتماد در کنار سایر ابزارهای تحلیلی خود قرار دهید و با انضباط و صبوری، از فرصت های بی شماری که بازار پیش روی شما قرار می دهد، بهره برداری کنید.

---

سوالات متداول

آیا الگوی فنجان و دسته همیشه صعودی است؟

خیر، الگوی فنجان و دسته عمدتاً یک الگوی ادامه دهنده صعودی است، اما می تواند به صورت معکوس نیز ظاهر شود که نشان دهنده سیگنال نزولی است و به آن الگوی فنجان و دسته معکوس می گویند. همچنین در برخی موارد نادر ممکن است به عنوان الگوی بازگشتی از روند نزولی به صعودی نیز عمل کند.

بهترین تایم فریم برای الگوی فنجان و دسته در بورس ایران کدام است؟

برای الگوی فنجان و دسته، تایم فریم های روزانه و هفتگی معمولاً بهترین عملکرد را در بورس ایران دارند. الگوهایی که در تایم فریم های بلندتر شکل می گیرند، اعتبار و پایداری بیشتری دارند و سیگنال های قابل اعتمادتر ارائه می دهند.

تفاوت الگوی فنجان و دسته با الگوی سر و شانه چیست؟

الگوی فنجان و دسته عمدتاً یک الگوی ادامه دهنده است که پس از یک روند صعودی شکل می گیرد و نوید ادامه آن را می دهد، در حالی که الگوی سر و شانه (Head and Shoulders) یک الگوی بازگشتی است. الگوی سر و شانه صعودی (معکوس) نشان دهنده پایان روند نزولی و آغاز روند صعودی است و الگوی سر و شانه نزولی نشان دهنده پایان روند صعودی و آغاز روند نزولی است. شکل ظاهری آن ها نیز کاملاً متفاوت است؛ فنجان و دسته شکلی شبیه فنجان و دسته دارد، اما سر و شانه از سه قله (سر و دو شانه) تشکیل شده است.

آیا فیلتر خاصی برای شناسایی خودکار این الگو در بورس ایران وجود دارد؟

به طور رسمی و عمومی، فیلتر دقیق و کاملی که بتواند به طور خودکار الگوی فنجان و دسته را با تمام جزئیات و شرایط (مانند شکل U فنجان، عمق و طول دسته، و تایید حجم) در بورس ایران شناسایی کند، وجود ندارد. با این حال، برخی از پلتفرم های تحلیلی ممکن است ابزارهایی برای شناسایی الگوهای نموداری داشته باشند که می توانند در پیدا کردن الگوهای احتمالی کمک کنند، اما همواره نیاز به تایید دستی و تحلیل معامله گر دارند.

اگر دسته عمیق تر از حد معمول باشد، چه تاثیری بر الگو دارد؟

اگر دسته عمیق تر از نصف عمق فنجان باشد، اعتبار الگو کاهش می یابد. دسته های عمیق تر نشان دهنده فشار فروش قوی تر یا تردید بیشتر در بازار هستند و احتمال شکست ناموفق یا شکست کاذب را افزایش می دهند. ایده آل این است که دسته در یک سوم بالایی فنجان و با عمق کم تشکیل شود.

چه مدت زمانی برای شکل گیری این الگو نرمال است؟

مدت زمان تشکیل فنجان می تواند از 7 هفته تا 65 هفته (در تایم فریم روزانه/هفتگی) متغیر باشد. هرچه فنجان طولانی تر باشد، اعتبار بیشتری دارد. دسته نیز معمولاً 1 تا 4 هفته زمان می برد. دسته هایی که کوتاه تر (1 تا 2 هفته) هستند، معمولاً سیگنال های قوی تری محسوب می شوند.