ارز دیجیتال

زمان عرضه ارز دیجیتال چین – آخرین اخبار و جزئیات کامل انتشار

زمان عرضه ارز دیجیتال چین

یوان دیجیتال (e-CNY)، ارز دیجیتال بانک مرکزی چین، مدت هاست که از فاز آزمایشی عبور کرده و دیگر در انتظار زمان عرضه نیست؛ بلکه به شکلی گسترده در حال استفاده و پذیرش در سراسر این کشور است. این پول ملی دیجیتالی، گامی تحول آفرین در سیستم مالی جهانی محسوب می شود.

تاریخچه ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) در کشورها و نقش آن ها در اقتصاد جهانی موضوعی حیاتی است که توجه بسیاری از سرمایه گذاران، پژوهشگران و حتی عموم مردم را به خود جلب کرده است. یوان دیجیتال، که با نام های e-CNY و DCEP نیز شناخته می شود، نمونه بارز و پیشرویی در این عرصه است. دولت چین با راه اندازی این ارز دیجیتال، نه تنها به دنبال بهبود سیستم پرداخت داخلی خود بوده، بلکه اهداف استراتژیک بلندمدتی را در صحنه بین المللی دنبال می کند. بسیاری از اطلاعات اولیه درباره زمان عرضه و گمانه زنی ها پیرامون این پروژه، امروزه منسوخ شده اند؛ یوان دیجیتال اکنون یک واقعیت جاری در زندگی اقتصادی چین است و کاربردهای آن روزبه روز گسترش می یابد. در این نوشتار، به سیر تحول یوان دیجیتال، ویژگی های متمایز آن، تفاوت های بنیادینش با ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز نظیر بیت کوین، و چشم انداز آینده آن در اقتصاد داخلی و بین المللی پرداخته خواهد شد.

تاریخچه و سیر تکاملی یوان دیجیتال (e-CNY/DCEP)

داستان شکل گیری یوان دیجیتال حکایت از رویکرد پیشگامانه چین در حوزه نوآوری های مالی دارد. سال ها پیش از آنکه بسیاری از کشورهای جهان به فکر راه اندازی ارزهای دیجیتال ملی خود بیفتند، بانک مرکزی چین (PBOC) تحقیقات گسترده ای را در این زمینه آغاز کرده بود.

زمزمه های اولیه و شروع تحقیقات

اوایل دهه ۲۰۱۰، در زمانی که بیت کوین در حال معرفی خود به جهان بود، مقامات چینی به پتانسیل های نهفته در پول دیجیتال پی بردند. نگرانی از سلطه پلتفرم های پرداخت خصوصی مانند Alipay و WeChat Pay بر جریان های مالی داخلی، و همچنین تمایل به افزایش کنترل و شفافیت در تراکنش ها، بانک مرکزی چین را بر آن داشت تا تیم های تحقیقاتی خود را برای بررسی امکان سنجی و طراحی یک ارز دیجیتال دولتی تشکیل دهد. این زمزمه های اولیه، بذرهای آنچه بعدها به یوان دیجیتال تبدیل شد را کاشت.

پروژه DCEP: گام های اولیه به سوی پول دیجیتال

مفهوم اولیه Digital Currency Electronic Payment یا DCEP، پایه و اساس یوان دیجیتال را شکل داد. این پروژه با هدف ایجاد یک سیستم پرداخت الکترونیکی کاملاً جدید، نه بر پایه بلاک چین های عمومی و غیرمتمرکز، بلکه بر اساس یک معماری متمرکز و کنترل شده توسط بانک مرکزی آغاز شد. این تفاوت بنیادین، از همان ابتدا، مسیر یوان دیجیتال را از مسیر ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز جدا کرد. هدف این بود که یوان دیجیتال، ارزش پول کاغذی را داشته باشد اما در قالب دیجیتالی عرضه شود و مستقیماً توسط بانک مرکزی پشتیبانی گردد، تا ثبات و اعتماد کامل را برای کاربران فراهم آورد.

آغاز فازهای آزمایشی (پایلوت): ورود e-CNY به زندگی روزمره

سفر یوان دیجیتال به سوی واقعیت، با آغاز فازهای آزمایشی گسترده در سال ۲۰۲۰ وارد مرحله جدیدی شد. شهرهای بزرگی مانند شنژن، سوژو، چنگدو و شانگهای به عنوان اولین میدان های آزمایش انتخاب شدند. این آزمایش ها نه تنها در بخش های مالی و بانکی، بلکه در حوزه های متنوعی چون حمل و نقل عمومی، خرده فروشی، و حتی پرداخت حقوق و دستمزد در برخی نهادهای دولتی مورد بررسی قرار گرفتند. مردم عادی در این شهرها فرصت یافتند تا یوان دیجیتال را در تراکنش های روزمره خود تجربه کنند و این آغاز ورود e-CNY به زندگی اقتصادی میلیون ها نفر بود. این پایلوت ها به بانک مرکزی چین امکان داد تا نقاط قوت و ضعف سیستم را شناسایی کرده و بهبودهای لازم را اعمال کند.

عرضه رسمی و گسترش برنامه های پایلوت: از المپیک زمستانی تا فراگیری ملی

با موفقیت فازهای آزمایشی، یوان دیجیتال رفته رفته وارد مرحله عرضه رسمی و گسترش بی سابقه شد. یکی از نقاط عطف مهم در این مسیر، بازی های المپیک زمستانی ۲۰۲۲ پکن بود که فرصتی جهانی برای نمایش قابلیت های e-CNY فراهم آورد. ورزشکاران و بازدیدکنندگان خارجی نیز امکان استفاده از این ارز دیجیتال را برای پرداخت های خود یافتند. پس از آن، برنامه های پایلوت به سرعت به شهرهای بیشتری گسترش یافت و تعداد کاربران و حجم تراکنش ها به ارقام خیره کننده ای رسید. آمارهای اخیر نشان دهنده رشد چشمگیر در استفاده از یوان دیجیتال در میان شهروندان و کسب وکارهای چینی است که آن را به یکی از پرکاربردترین ارزهای دیجیتال بانک مرکزی در جهان تبدیل کرده است.

یوان دیجیتال چیست؟ ویژگی ها و اهداف

درک ماهیت یوان دیجیتال و تفاوت آن با سایر اشکال پول برای فهم چشم انداز مالی چین حیاتی است. این ارز دیجیتال با ویژگی های منحصربه فرد و اهداف استراتژیک خاص خود، در حال بازتعریف مفهوم پول در یکی از بزرگترین اقتصادهای جهان است.

تعریف یوان دیجیتال: پول فیات در قامت دیجیتال

یوان دیجیتال یک ارز فیات دیجیتال است؛ به این معنی که مستقیماً توسط بانک مرکزی چین صادر شده و مانند اسکناس و سکه یوان فیزیکی، دارای پشتوانه کامل دولت و بانک مرکزی است. این ویژگی آن را از ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز متمایز می کند که پشتوانه دولتی ندارند و ارزش آن ها بر اساس عرضه و تقاضای بازار تعیین می شود. e-CNY نه یک دارایی سرمایه گذاری، بلکه یک وسیله پرداخت قانونی است که دقیقاً همان ارزش یوان کاغذی را دارد. می توان آن را به سادگی به پول نقد یا سپرده های بانکی تبدیل کرد.

ویژگی های اصلی e-CNY: نگاهی به قابلیت ها

یوان دیجیتال با چندین ویژگی کلیدی طراحی شده است که آن را به ابزاری قدرتمند و کارآمد تبدیل می کند:

  • پشتیبانی کامل دولت و بانک مرکزی: ارزش e-CNY توسط دولت چین تضمین می شود، که ثبات و اعتماد بی نظیری را برای کاربران به ارمغان می آورد.
  • متمرکز بودن سیستم: برخلاف رمزارزها، یوان دیجیتال بر روی یک سیستم متمرکز عمل می کند و کنترل کامل آن در دست بانک مرکزی چین است. این ویژگی امکان نظارت و مدیریت دقیق بر جریان پول را فراهم می سازد.
  • قابلیت ردیابی و شفافیت برای دولت: تمام تراکنش های انجام شده با یوان دیجیتال قابل ردیابی هستند. این قابلیت به دولت چین امکان می دهد تا بر جریان های مالی نظارت کرده و با فعالیت های غیرقانونی مقابله کند.
  • کارایی بالا در پرداخت ها: تراکنش ها با e-CNY با سرعت بالا و هزینه بسیار کم انجام می شوند، که آن را برای پرداخت های روزمره بسیار مناسب می سازد.
  • قابلیت استفاده آفلاین: یکی از نوآوری های قابل توجه یوان دیجیتال، امکان انجام تراکنش ها حتی بدون دسترسی به اینترنت است. این ویژگی برای مناطق روستایی یا در شرایط اضطراری اهمیت بالایی دارد.
  • حفظ حریم خصوصی محدود: بانک مرکزی چین اعلام کرده است که e-CNY سطح حریم خصوصی کنترل شده را ارائه می دهد. این بدان معناست که برای تراکنش های کوچک، حریم خصوصی نسبی حفظ می شود، اما برای تراکنش های بزرگتر یا در صورت نیاز به بررسی های امنیتی، امکان ردیابی وجود دارد.

اهداف چین از راه اندازی e-CNY: ابزاری برای حاکمیت مالی و پیشرفت

راه اندازی یوان دیجیتال تنها یک نوآوری تکنولوژیک نیست؛ بلکه بخشی از یک استراتژی کلان تر برای چین است که اهداف متعددی را دنبال می کند:

  • افزایش حاکمیت مالی و کنترل بر جریان پول: دولت چین به دنبال کاهش نفوذ پلتفرم های پرداخت خصوصی بزرگی چون Alipay و WeChat Pay است که تا پیش از این، بخش عمده ای از تراکنش های دیجیتال کشور را کنترل می کردند. با e-CNY، بانک مرکزی کنترل مستقیم و کاملی بر پول در گردش و داده های تراکنش ها پیدا می کند.
  • مبارزه با جرائم مالی: قابلیت ردیابی یوان دیجیتال ابزاری قدرتمند برای مبارزه با پولشویی، فرار مالیاتی، و تأمین مالی تروریسم است. هر تراکنش ردپای دیجیتالی از خود به جای می گذارد که می تواند توسط مقامات مورد بررسی قرار گیرد.
  • تسهیل پرداخت های بین المللی: یکی از اهداف بلندمدت چین، کاهش اتکا به دلار آمریکا و سیستم های پرداخت غربی مانند سوئیفت (SWIFT) است. یوان دیجیتال پتانسیل دارد تا به ابزاری برای تسهیل تجارت فرامرزی و پرداخت های بین المللی تبدیل شود، به خصوص در کشورهای شریک طرح کمربند و جاده.
  • افزایش کارایی سیستم پرداخت داخلی: با حذف نیاز به چاپ و نگهداری پول نقد، هزینه های عملیاتی کاهش می یابد و فرآیندهای پرداخت سریع تر و ارزان تر می شوند.
  • ترویج فراگیری مالی: یوان دیجیتال می تواند دسترسی به خدمات مالی را برای جمعیت هایی که به سیستم بانکی سنتی دسترسی کمتری دارند، به خصوص در مناطق روستایی، افزایش دهد.
  • آمادگی برای عصر دیجیتال و پیشرو بودن در نوآوری های مالی: چین به وضوح در تلاش است تا در زمینه ارزهای دیجیتال بانک مرکزی پیشگام باشد و خود را به عنوان یک رهبر در آینده سیستم مالی جهانی مطرح کند.

یوان دیجیتال نه فقط یک ارز دیجیتال، بلکه ابزاری استراتژیک برای چین به منظور بازآرایی حاکمیت مالی داخلی و تقویت نفوذ اقتصادی در عرصه جهانی به شمار می رود.

تفاوت یوان دیجیتال با ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز و موضع چین

یکی از بزرگترین سوءتفاهم ها در مورد یوان دیجیتال، اشتباه گرفتن آن با رمزارزهای شناخته شده ای مانند بیت کوین یا اتریوم است. در حالی که هر دو نوع پول دیجیتال هستند، تفاوت های بنیادین آن ها در ساختار، هدف و فلسفه، مسیری کاملاً متفاوت را برایشان رقم زده است.

تفاوت های کلیدی: متمرکز در برابر غیرمتمرکز

تمایز اصلی میان یوان دیجیتال و ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز در ماهیت آن ها نهفته است:

  • متمرکز در مقابل غیرمتمرکز:
    • یوان دیجیتال (e-CNY): کاملاً متمرکز است و توسط بانک مرکزی چین (PBOC) صادر، کنترل و نظارت می شود. هیچگونه بلاک چین عمومی در پشت آن وجود ندارد و تمامی تراکنش ها از طریق سرورهای متمرکز دولت پردازش و ثبت می شوند.
    • رمزارزها (مانند بیت کوین، اتریوم): بر روی شبکه های بلاک چین توزیع شده و غیرمتمرکز عمل می کنند. هیچ نهاد مرکزی آن ها را کنترل نمی کند و امنیت و شفافیت آن ها از طریق اجماع شرکت کنندگان در شبکه تأمین می شود.
  • پشتوانه دولتی در مقابل پشتوانه مکانیزم عرضه و تقاضا:
    • یوان دیجیتال: ارزش آن مستقیماً توسط دولت چین تضمین شده و با یوان فیزیکی برابری می کند. این پشتوانه دولتی منجر به ثبات ارزش می شود.
    • رمزارزها: ارزش آن ها عمدتاً بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار تعیین می شود و نوسانات قیمتی بالایی دارند.
  • هدف: پول قانونی در برابر دارایی یا کالای سرمایه گذاری:
    • یوان دیجیتال: هدف اصلی آن ابزار پرداخت قانونی برای تراکنش های روزمره و جایگزینی برای پول نقد است.
    • رمزارزها: اغلب به عنوان دارایی سرمایه گذاری، وسیله ای برای ذخیره ارزش یا بستری برای توسعه برنامه های غیرمتمرکز (مانند اتریوم) مورد استفاده قرار می گیرند.
  • حریم خصوصی:
    • یوان دیجیتال: اگرچه بانک مرکزی از حریم خصوصی کنترل شده سخن می گوید، اما امکان ردیابی تمام تراکنش ها توسط دولت وجود دارد.
    • رمزارزها: برخی از رمزارزها (مانند مونرو) بر حریم خصوصی تمرکز بیشتری دارند، اما حتی در بیت کوین نیز شفافیت آدرس ها در بلاک چین به معنای حریم خصوصی مطلق نیست، هرچند که تراکنش ها به افراد خاصی به صورت مستقیم مرتبط نمی شوند.

سیاست بلاک چین اول، بیت کوین دوم: رویکرد دوگانه چین

چین موضع بسیار روشنی در قبال فناوری بلاک چین و ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز اتخاذ کرده است: حمایت قاطع از فناوری بلاک چین و محدودیت شدید رمزارزها. این رویکرد به بلاک چین اول، بیت کوین دوم معروف است. مقامات چینی به پتانسیل های بلاک چین در بهبود کارایی، شفافیت و امنیت در صنایع مختلف (از جمله لجستیک، زنجیره تأمین و سیستم های داده) اعتقاد راسخ دارند و سرمایه گذاری عظیمی در تحقیق و توسعه این فناوری انجام داده اند. با این حال، آن ها رمزارزهایی مانند بیت کوین را به دلیل ماهیت غیرمتمرکز، نوسانات بالا و پتانسیل آن ها برای فرار سرمایه و فعالیت های غیرقانونی، تهدیدی برای حاکمیت مالی و ثبات اقتصادی خود می دانند.

ممنوعیت های رمزارزی در چین: دلایل و پیامدها

سیاست سخت گیرانه چین در قبال رمزارزها منجر به ممنوعیت های متعددی شده است:

  • ممنوعیت تجارت رمزارز: از سال ۲۰۱۷، صرافی های رمزارز داخلی و سپس فعالیت های مرتبط با معاملات فرابورس (OTC) و همتابه همتا (P2P) در چین ممنوع شدند.
  • ممنوعیت ICOها (عرضه اولیه کوین): از سال ۲۰۱۷، هرگونه جمع آوری سرمایه از طریق ICOها در چین غیرقانونی اعلام شد و پروژه های موجود ملزم به بازخرید توکن های خود شدند.
  • ممنوعیت استخراج رمزارز: در سال ۲۰۲۱، دولت چین به طور کامل فعالیت های استخراج رمزارز را در کشور ممنوع کرد. این تصمیم منجر به مهاجرت گسترده ماینرها از چین به سایر نقاط جهان شد.

دلایل پشت این ممنوعیت ها شامل کنترل سرمایه، مقابله با ریسک های مالی و ثبات زدایی، مبارزه با فعالیت های غیرقانونی، و همچنین تسهیل پذیرش یوان دیجیتال به عنوان تنها پول دیجیتال قانونی کشور است. دولت چین با حذف رقبا، راه را برای فراگیر شدن e-CNY هموار کرده است.

تأثیر این سیاست ها بر بازار رمزارز جهانی

ممنوعیت های چین همواره تأثیر قابل توجهی بر بازار رمزارز جهانی داشته است. زمانی که چین فعالیت های استخراج را ممنوع کرد، نرخ هش بیت کوین به شدت کاهش یافت و ماینرها به سرعت به کشورهای دیگر منتقل شدند. این رویدادها نوسانات قیمتی ایجاد کرده و نشان دهنده وزن چین در اکوسیستم جهانی رمزارزها است، حتی با وجود سیاست های محدودکننده اش. با این حال، بازار رمزارز به تدریج خود را با این تغییرات وفق داده و غیرمتمرکزتر شده است.

وضعیت کنونی و آینده یوان دیجیتال در عرصه داخلی و بین المللی

یوان دیجیتال دیگر یک پروژه آزمایشی نیست؛ بلکه به بخشی از بافت اقتصادی چین تبدیل شده است. اکنون نوبت به بررسی وضعیت فعلی پذیرش آن و تأثیرات بالقوه اش در آینده مالی جهانی است.

میزان پذیرش و کاربرد: یوان دیجیتال در زندگی چینی ها

پس از سال ها آزمایش و گسترش، یوان دیجیتال به طور فزاینده ای در زندگی روزمره چینی ها جای باز کرده است. این ارز دیجیتال اکنون در بیش از ۲۰ استان و منطقه پایلوت در سراسر چین در دسترس است و در سناریوهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. از پرداخت های خرده فروشی در فروشگاه ها و سوپرمارکت ها گرفته تا پرداخت قبض های خدماتی، حمل و نقل عمومی، و حتی دریافت حقوق و دستمزد در برخی نهادها، e-CNY کاربرد پیدا کرده است. این گستردگی پذیرش به دلیل سادگی استفاده، سرعت بالا و کارمزد پایین تراکنش ها، و همچنین حمایت قاطع دولت از آن میسر شده است. بانک مرکزی چین با برگزاری قرعه کشی ها و توزیع «پاکت های قرمز» حاوی یوان دیجیتال به شهروندان، مشوق هایی برای استفاده از این ارز فراهم کرده است. هرچند که هنوز چالش هایی در افزایش پذیرش گسترده، به ویژه در مقایسه با پلتفرم های پرداخت خصوصی جاافتاده مانند Alipay و WeChat Pay، وجود دارد، اما روند رو به رشد کاربران و حجم تراکنش ها نویدبخش آینده ای روشن است.

چشم انداز بین المللی: رقابت با دلار و نقش جهانی

یکی از مهمترین ابعاد پروژه یوان دیجیتال، چشم انداز بین المللی آن است. چین به وضوح به دنبال کاهش وابستگی به دلار آمریکا در تجارت فرامرزی و سیستم پرداخت سوئیفت است. یوان دیجیتال می تواند ابزاری برای تسهیل تسویه حساب های بین المللی باشد، به خصوص با کشورهایی که در طرح کمربند و جاده چین مشارکت دارند. آزمایش هایی برای پرداخت های فرامرزی با e-CNY در حال انجام است و چین به طور فعال در پروژه های بین المللی مرتبط با ارزهای دیجیتال بانک مرکزی با سایر کشورها و سازمان ها همکاری می کند. این تلاش ها می توانند به تدریج نفوذ یوان را در تجارت جهانی افزایش داده و جایگاه آن را در نظم مالی بین المللی تغییر دهند.

چالش ها و نگرانی ها: حریم خصوصی و واکنش های ژئوپلیتیکی

با وجود پیشرفت های چشمگیر، یوان دیجیتال با چالش ها و نگرانی هایی نیز مواجه است:

  • مسائل حریم خصوصی برای شهروندان: قابلیت ردیابی کامل تراکنش ها توسط دولت، نگرانی های جدی درباره حریم خصوصی کاربران را به وجود آورده است. در حالی که بانک مرکزی از حریم خصوصی کنترل شده صحبت می کند، بسیاری از شهروندان و ناظران خارجی نگران نظارت گسترده دولتی بر فعالیت های مالی خود هستند.
  • مقاومت در برابر پذیرش گسترده در برخی بخش ها: با وجود مشوق ها، برخی از مردم و کسب وکارها هنوز به استفاده از پلتفرم های پرداخت سنتی خود عادت دارند و تغییر رفتار مالی همیشه زمان بر است.
  • نگرانی های ژئوپلیتیکی و واکنش سایر کشورها: گسترش بین المللی یوان دیجیتال می تواند با واکنش های منفی از سوی کشورهایی مانند ایالات متحده روبه رو شود که نگران کاهش نفوذ دلار و افزایش قدرت مالی چین هستند. این رقابت ژئوپلیتیکی می تواند بر مسیر آینده e-CNY در عرصه جهانی تأثیرگذار باشد.

آینده یوان دیجیتال نه تنها به پذیرش داخلی آن بستگی دارد، بلکه به چگونگی مدیریت چالش های حریم خصوصی و واکنش های ژئوپلیتیکی در مسیر تبدیل شدن به یک نیروی بین المللی نیز وابسته خواهد بود.

ویژگی یوان دیجیتال (e-CNY) ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز (مانند بیت کوین)
صادرکننده بانک مرکزی چین (PBOC) شبکه غیرمتمرکز (ماینرها/اعتبارسنج ها)
پشتوانه دولت و بانک مرکزی مکانیزم عرضه و تقاضا
کنترل متمرکز و تحت نظارت دولت غیرمتمرکز و جامعه محور
حریم خصوصی کنترل شده و قابل ردیابی بالاتر (اما شفافیت آدرس)
هدف اصلی پول قانونی و ابزار پرداخت ذخیره ارزش، دارایی سرمایه گذاری
نوسانات قیمت پایین (هم ارز با یوان فیزیکی) بالا و متغیر

نتیجه گیری

سفر یوان دیجیتال از یک ایده اولیه تا تبدیل شدن به یک سیستم پرداخت فعال و در حال گسترش، نشان دهنده جاه طلبی های چین در رهبری نوآوری های مالی است. همانطور که مشاهده شد، یوان دیجیتال نه تنها عرضه شده، بلکه فعالانه در حال استفاده و گسترش در سراسر این کشور است و هزاران سناریو کاربردی را در بر می گیرد.

چین با این اقدام، جایگاه خود را به عنوان یکی از پیشگامان توسعه ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) تثبیت کرده است. این ارز دیجیتال، با وجود تفاوت های اساسی خود با رمزارزهای غیرمتمرکز، پتانسیل تأثیرگذاری عمیقی بر آینده مالی جهان دارد. یوان دیجیتال به عنوان ابزاری استراتژیک برای چین عمل می کند تا حاکمیت مالی خود را تقویت کرده، با چالش های اقتصادی داخلی مقابله کند و نفوذ خود را در نظم مالی بین المللی افزایش دهد. با وجود نگرانی ها در مورد حریم خصوصی و واکنش های ژئوپلیتیکی، مسیری که یوان دیجیتال در پیش گرفته، به دقت توسط سایر کشورها و نهادهای مالی جهانی رصد می شود، چرا که می تواند الگویی برای آینده پول دیجیتال در سراسر دنیا باشد.

دکمه بازگشت به بالا