نقش اسپیسر در بتن
نقش اسپیسر در بتن چیست؟ اسپیسر یا فاصله گذار ابزاری به شدت کاربردی است که در ابعاد و شکل های مختلف و با جنس های متفاوتی تولید می‌شود. وظیفه اصلی اسپیسر در بتن ثابت نگه داشتن میلگرد های بتن آرمه با فاصله استاندارد قبل از بتن ریزی است. به عبارتی بهتر این قطعه با ایجاد فاصله میان سطح زیرین و میلگرد باعث ایجاد پوشش بتن روی میلگرد می‌شود. در صورت عدم استفاده از اسپیسر رطوبت و عوامل مخرب به داخل میلگردها نفوذ می‌کنند و باعث اکسیداسیون و زنگ زدگی آنها می‌شوند؛ حتی ممکن است با افزایش حجم این عوامل تهاجمی بتن دچار ترک خوردگی شود.
قبل از بررسی نحوه انتخاب اسپیسر باید بدانید که به وجود آمدن ترک های جزئی در امتداد میلگردها و پوسته شدن و در آخر ریزش پیدا کردن پوشش بتنی از اثرات قابل توجه عوامل تهاجمی هستند که در نبود اسپیسر به درون بتن نفوذ پیدا کردند. در ادامه همراه ما باشید تا مفصل به بررسی نقش اسپیسر در بتن و نکات مهم هنگام خرید این قطعه بپردازیم.
اسپیسر در بتن چه نقشی دارد؟
در فرایند ساختمان سازه خصوصا هنگام بتن ریزی پوشش کامل بتن مسلح شده برای جلوگیری از عوامل مخرب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. برای درک بهتر نقش اسپیسر در بتن قطعه‌ای پلاستیکی یا سیمانی را در نظر بگیرید که با ایجاد فاصله مناسب بین آرماتورها باعث ایجاد کاور بتنی مناسب روی سطح میلگردها می‌شود. در صورت عدم پوشش کافی میلگرد با بتن میلگرد شروع به زنگ زدگی و خوردگی می‌شود که نتیجه‌ای جز سست شدن و پایین آمدن استحکام سازه به دنبال ندارد.
اسپیسرهای بتنی چه در نوع پلاستیکی و یا چه در نوع بتنی پس از اتمام فرایند بتن ریزی جزء دائمی از ساختار سازه می‌شوند. با خرید اسپیسر همراه با متعلقات قالب بندی از مجموعه تجهیز حاجی پور خیال مهندسین و سازندگان در رعایت استاندارد های اجرایی سازه راحت شده است. گرچه تمامی اسپیسرها ویژگی‌ها و کاربرد مشابه‌ای دارند اما انتخاب نوع صحیح آن باعث سهولت در اجرای هرچه بهتر ساخت و ساز می‌شود.
مزایای استفاده از اسپیسر
در گذشته برای ایجاد فاصله بین میلگرد و سطح بتن از قطعاتی مثل چوب و سنگ استفاده میشد که معمولا این قطعات دوام چندان زیادی نداشتند و کاور بتنی که روی میگلرد ایجاد می‌کردند صاف و یکنواخت نبود؛ همین عامل باعث میشد تا میلگردها در اثر تماس و مجاورت با مواد شیمیایی و شرایط محیطی مثل رطوبت دچار خوردگی شوند. اما امروزه نقش اسپیسر در بتن به همه پیمانکاران و سازندگان ثابت شده که با ایجاد فاصله استاندارد میان سطح زیرین و میلگرد و همچنین ایجاد پوششی یکدست و یکپارچه میلگردها را در مقابل شرایط مختلف آب و هوایی حفظ می‌کند.
از طرفی در هنگام ساختن بتن مسلح برای آنکه راندمان کار به مقدار قابل توجهی افزایش یابد معمولا از این قطعه استفاده می‌شود. همچنین برای اینکه شبکه میلگرد درون بتن ثابت بماند و حرکتی نداشته باشد از این قطعه کاربردی استفاده می‌شود.
کاربرد اسپیسر در بتن
خب تا اینجای متن تاحدودی با نقش اسپیسر در بتن و مزایای استفاده از آن آشنا شدیم. اسپیسر همانطور که گفته شد در لغت به معنای فاصله نگهدار است. در هنگام ساختمان سازی خصوصا مرحله پوشش دهی میلگردها و آرماتورها با بتن رعایت برخی از موارد و ریزنکته‌ها ضرورت دارد. چسبیدن میلگردها و آرماتور به بتن و بیرون زدگی میلگردها دو موضوعی است که ممکن است در صورت عدم استفاده از اسپیسر اتفاق بیفتد. استفاده از آن نه تنها از ایجاد این وقایع ممانعت می‌کند بلکه کیفیت و سرعت ساخت سازه را تا حد بسیار زیادی بالا میبرد. از انواع اسپیسر در دال‌ها پی‌ها دیوارها و تمام حجم های بتنی استفاده می‌شود. همچنین نقش اسپیسر بتنی را می‌توان در پروژه های عمرانی سد سازی ساخت تونل ساختمان سازی پل سازی و… مشاهده کرد.
روش های انتخاب اسپیسر باکیفیت
یکی از نکات بسیار مهم در انتخاب اسپیسر توجه به میزان کاور یا پوشش بتنی است. اگر به بازار فروش اسپیسر کرده باشید می‌توان اسپیسر هایی را پیدا نمود که اگرچه با داشتن یک کاور بتنی مشخص به فروش می‌رسند اما در زمان تولید سایز دقیق کاور رعایت نشده است؛ طوری که بر اساس یکسری از دلایل اقتصادی اندازه کاور به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کرده و این موضوع ممکن است دوام بتن را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار دهد. جالبه بدانید با کاهش تنها 2 میلی متر از پوشش بتنی حدود 10 سال از عمر عکس العمل میلگرد کاهش خواهد یافت.
بنابراین زمانی نقش اسپیسر در بتن مشخص خواهد شد که پوشش بتنی استانداردی رو میلگردها ایجاد شود و از نفوذ رطوبت و عوامل مخرب به درون بتن و در نتیجه خوردگی میلگردها جلوگیری شود.
اندازه میلگرد
دیگر نکته مهم در انتخاب اسپیسر مناسب اندازه میلگردی است که اسپیسر بر روی آن قرار می‌گیرد. گیره یا نشیمن گاه اسپیسر باید حتما با اندازه میلگرد هماهنگ باشد تا به خوبی در آن چفت شود و ثابت بماند. چنانچه اسپیسری انتخاب کنید که اندازه گیره آن کوچکتر از سایز میلگرد باشد مطمئننا گیره می‌شکند و در کل فرایند اجر میلگرد پایداری نخواهد داشت. از طرفی بزرگ بودن بیش از حد گیره هم باعث می‌شود تا میلگرد به سمت بیرون پریده شود.
فشار تحمل شده توسط اسپیسر
نقش اسپیسر در بتن تا حد بسیار زیادی وابسته به میزان فشاری است که این قطعه باید تحمل کند. در واقع میزان استقامت اسپیسرها بر اساس وزن متعادل وارد شده توسط میلگردها و همچنین وارد شدن تنش های مختلف در طول اجرا مثل حرکت کردن نیرو های عملیاتی مشخص می‌شود.
نکات مهم انتخاب اسپیسر
اکثر افراد در هنگام خرید اسپیسر از اطلاعات کافی برخوردار نیستند و توجه چندان زیادی به این موضوع نمی‌کنند. در حالی که جهت انتخاب بهترین نوع اسپیسر و صرفه جویی در هزینه‌ها رعایت نکات و دستورالعمل های مهم ضرورت دارد. برای مثال یکی از این نکات در نظر گرفتن طول عمر اسپیسر است؛ بهتر است نمونه‌ای را انتخاب کنید که دوام بالایی داشته باشد. قیمت از مهمترین مسائلی است که تقریبا همه افراد در هنگام خرید در نظر می‌گیرند. جنس ساخت ابعاد و اندازه کیفیت تولید و شرکت تولید کننده از دیگر هستند که توجه به تک تک آنها در هنگام انتخاب اسپیسر ضرورت دارد.
جمع بندی
در این متن سعی کردیم مفصل به نقش اسپیسر در بتن و نحوه انتخاب درست آن بپردازیم. این قطعه مهم و کاربردی در انواع مختلف و جنس های گوناگونی تولید می‌شود که در بین سطح خارجی بتن و میلگرد قرار می‌گیرد و اصلی وظیفه آن جلوگیری از خوردگی میلگردها است.