علائم دررفتگی کتف و شانه
دررفتگی شانه؛ علائم، علل و درمان این مشکل
در مورد بی ثباتی شانه یا همان دررفتگی شانه و علائم آن چه می‌دانید؟ مشکلات و دردهای مفصلی و استخوانی، خصوصاً شکستگی و در رفتن استخوان‌ها و مفاصل جزو بدترین دردهایی است که می‌توان در طول زندگی تجربه کرد. این تجربه می‌تواند علاوه بر حس درد، حس ناتوانی را هم به ما بدهد، چرا که معمولاً از انجام دادن بسیاری از فعالیت‌های روزمره عاجز می‌شویم. یکی از این دردها و مشکلات دردرفتگی شانه است. در این مقاله با ما همراه باشید تا با تعریف دقیق در رفتگی شانه، نشانه‌ها، انواع و روش‌های درمان این عارضه آشنا شویم.
دررفتگی شانه که در معنای درست علمی به آن دررفتگی مفصل گلنوهومرال گفته می‌شود، شامل جداشدن استخوان بازو از گلنوئید کتف در مفصل گلنوهومرال است. درواقع شانه در رفته آسیبی است که در آن استخوان بازو از حفره فنجانی شکلی که بخشی از استخوان شانه است، بیرون می‌آید. گاهی ممکن است در رفتگی در این ناحیه باشد.
دررفتگی شانه راست
گاهی اوقات در رفتگی تنها در شانه سمت راست اتفاق می‌افتد و تمامی علائم از جمله پارگی رباط یا تاندودررفتگییز ظاهر می‌شود. اگر در رفتگی یا شکستگی در ناحیه شانه باشد، حتما باید اقدامات درمانی را سریع انجام دهید.
در رفتگی شانه چپ
آسیب استخوان‌ها و دررفتگی می‌تواند تنها در سمت چپ اتفاق بیفتد و به آن در رفتگی شانه سمت چپ می‌گویند. علائم در سمت راست و چپ تفاوتی با هم ندارند. اگر دچار درد هستید، حتما برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.
دررفتگی مفصل شانه
نوع دیگر در رفتگی شامل در رفتن مفصل شانه است که در آن مفصل پیچ می‌خورد و آسیب می‌بیند. احتمال آسیب عصب نیز در این نوع از دررفتگی‌ها وجود دارد.
دررفتگی قدامی شانه
دررفتگی قدامی شایع‌ترین نوع دررفتگی شانه است و به دلیل خارج‌شدن سر استخوان بازو از حفره گلنوئید و حرکت آن به سمت جلو ایجاد می‌شود. معمولاً زمانی که افراد با کف دست زمین می‌خورند، این نوع از در رفتن شانه را تجربه می‌کنند. خصوصاً در مواردی که هنگام زمین‌خوردن دست به سمت بیرون پیچ می‌خورد، احتمال در رفتن قدامی شانه بیشتر می‌شود. این نوع از دررفتگی تا ۹۷ درصد از انواع دررفتن‌های شانه را تشکیل می‌دهد.
دررفتگی خلفی شانه
یکی دیگر از انواع در رفتگی شانه، در رفتگی خلفی است. در این نوع در رفتگی ضربه واردشده به‌صورت مستقیم به شانه وارد می‌شود؛ بنابراین سر استخوان بازو به قسمت خلفی گلنوئید عقب رانده می‌شود و استخوان بازو از داخل به‌صورت بسیار شدیدی می‌چرخد. در رفتگی خلفی ممکن است در هر دو مفصل شانه به‌صورت هم‌زمان اتفاق بیفتد. این نوع دررفتگی‌ها نیز دو تا چهار درصد از در رفتگی‌های شانه را تشکیل می‌دهد.
علائم در رفتگی شانه
در رفتن شانه‌ها نیز مانند هر آسیب و ضایعه دیگری شامل یک سری نشانه‌هاست که به متخصص ارتوپدی می‌گوید که شانه در رفته است. رایج‌ترین نشانه‌ها و علائم دررفتگی شانه شامل موارد زیر می‌شود:
- شانه‌ای که به‌وضوح تغییر شکل داده یا خارج از محل قرار دارد.
- تورم و کبودی در محل شانه‌ها
- درد شدید
- ناتوانی در حرکت مفصل
در رفتگی شانه همچنین می‌تواند باعث بی‌حسی، ضعف یا سوزن‌سوزن‌شدن در نزدیکی آسیب، مانند گردن یا پایین بازو شود. به همین دلیل احتمال دارد این مشکل باشد. ممکن است عضلات شانه دچار اسپاسم شوند که می‌تواند درد را افزایش دهد. علاوه‌بر این در برخی از انواع دررفتگی‌ها مانند نوع قدامی صدمات عروقی ممکن است در اثر کشش رگ‌های خونی زیر بغل منجر به کاهش فشار نبض یا سردی گذرا در دست‌ها شود.
نکته دیگر این که میزان دررفتگی می‌تواند به‌صورت جزئی باشد یا این که شانه‌ها به‌صورت کامل در رفته باشند. در دررفتگی جزئی هنوز هم فرد می‌تواند شانه‌ها را تکان دهد؛ اما احساس درد و ناراحتی دارد. در حالت در رفتگی کامل مفصل‌ها در رفته‌اند و شانه به‌وضوح تغییر شکل داده است و نمی‌توان با آن کاری انجام داد.
علائم در رفتگی شانه نوزاد
در رفتگی شانه یکی از بدترین و شایع‌ترین آسیب‌هایی است که در بین نوزادان اتفاق می‌افتد. معمولاً نشانه‌های رایج و عمومی در رفتن شانه نظیر تورم در نوزادان دیده می‌شود. گرم‌شدن شانه‌ها، کبودی و قرمزی آنها، ضعف کودک و مشکل در استفاده یا حرکت‌دادن ناحیه آسیب‌دیده به روش عادی از نشانه‌های در رفتگی شانه در نوزادان است.
علت و دلایل دررفتگی شانه
مفصل شانه مفصلی است که بین دیگر مفاصل، بیشترین دررفتگی برایش رخ می‌دهد. از آنجا که شانه در چندین جهت حرکت می‌کند، می‌تواند به جلو، عقب یا پایین دچار دررفتگی شود. در دررفتگی شانه، استخوان بازو تا حدی از داخل و قسمتی از حفره شانه خارج می‌شود. ممکن است این آسیب به طور کامل یا جزئی باشد.
بیشتر دررفتگی‌ها از جلوی شانه رخ می‌دهد. رباط‌ها (بافتی که به استخوان‌ها می‌پیوندند) می‌تواند کشیده یا پاره شود که اغلب باعث بدتر شدن دررفتگی کتف و شانه خواهد شد.
برای بیرون کشیده شدن استخوان شانه از جای خود (در رفتگی)، به نیرویی قوی مانند ضربه ناگهانی به شانه نیاز است. پیچش شدید مفصل شانه هم می‌تواند استخوان بالای بازو را از حفره شانه خارج کند. پس برای اینکه دررفتگی کتف و شانه رخ دهد، نیاز به وارد شدن یک فشار یا ضربه یا پیچش شدید به مفصل شانه است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
برای شانه‌ای که به نظر می‌رسد از جا درآمده، فوراً باید به پزشک مراجعه کنید. قبل از معاینه پزشک، مراقب باشید که مفصل شانه‌تان را حرکت ندهید. حرکت دادن شانه آسیب دیده حتی به مقدار خیلی کم، می‌تواند به مفصل شانه و عضلات اطراف آن، رباط ها، اعصاب یا رگ‌های خونی‌اش آسیب برساند.
نکته: یخ گذاشتن روی مفصل آسیب‌دیده برای کمک به کاهش درد و تورم مفید است.
برای تشخیص در رفتگی شانه به چه متخصصی مراجعه کنیم؟
پزشکان ارتوپدی متخصصانی هستند که درد شانه و بازو را تشخیص داده و درمان می‌کنند؛ بنابراین درصورتی‌که هر یک از علائم در رفتگی شانه‌ها را تجربه می‌کنید باید به یک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. یک متخصص ارتوپدی می‌تواند شانه یا آرنج شما را معاینه کند و آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، ام‌آرآی یا را درخواست کند. از این طریق نوع آسیب و درد را تشخیص داده و بهترین درمان را ارائه می‌دهد. در ادامه برای درمان ممکن است یک تیم جراحی و فیزیوتراپیست همراه متخصص ارتوپدی باشند.
درمان دررفتگی شانه
اگر شانه شما دچار دررفتگی شده باشد، باید به صورت اورژانسی به بیمارستان مراجعه کنید. زمانی که به بیمارستان رسیدید، پزشک باید سریعا شما را معاینه کند. عکس‌برداری با اشعه ایکس برای تشخیص اینکه آیا علاوه بر دررفتگی کتف، شکستگی هم رخ داده یا نه، انجام خواهد شد. اگر شکستگی هم دارید، ممکن است اسکن‌های بیشتری برای بررسی دقیق ناحیه انجام شود. شکستگی‌های همراه با دررفتگی شانه نیاز به مراقبت‌های ارتوپدی تخصصی دارد و ممکن است، برای درمان آنها نیاز به جراحی هم باشد. اکنون انواع روش‌های درمان دررفتگی و شکستگی شانه و کتف را می‌گوییم.
۱. جا انداختن
اگر شانه و کتف شما، شکستگی نداشته باشد، آن را با استفاده از روشی به نام جا انداختن به آرامی به مفصل شانه بازگردانده می‌شود.
بسته به میزان درد و تورم، ممکن است قبل از جا انداختن استخوان‌های شانه‌تان، یک شل کننده یا آرام بخش عضلانی به شما تزریق شود یا به ندرت از روش بیهوشی استفاده کنند. هنگامی که استخوان‌های شانه به جای خود باز می‌گردند، درد شدید باید تقریباً بلافاصله بهبود یابد. معمولاً پس از بازگشت مفصل شانه به جای خود، یک عکس اشعه ایکس دیگر برای بررسی وضعیت صحیح شانه گرفته می‌شود.
۲. عمل جراحی
جراحی احتمالا به کسانی که مفاصل شانه یا رباط‌های ضعیفی دارند که علیرغم تقویت و توانبخشی دچار دررفتگی مکرر شانه می‌شوند، کمک کند. در موارد نادر، اعصاب یا عروق خونی آسیب دیده شاید نیاز به جراحی داشته باشد. جراحی همچنین ممکن است خطر آسیب دیدگی مجدد را در ورزشکاران جوان کاهش دهد.
۳. استراحت و بی حرکتی
پس از جاانداختن شانه، باید برای چند هفته از آتل یا بند مخصوص استفاده کنید تا از حرکت شانه در حین بهبودی جلوگیری شود و روند درمان به خوبی انجام گردد.
۴. دارو
استفاده از یک مسکن یا شل کننده عضلانی باعث آرامش و کاهش درد شما می‌شود. اگر خطر عفونت وجود داشته باشد، ممکن است پزشک برایتان آنتی بیوتیک هم تجویز کند.
۵. فیزیوتراپی
هنگامی که دیگر نیازی به آتل بستن نیست، یک برنامه توانبخشی یا فیزیوتراپی می‌تواند به بازگرداندن دامنه حرکتی، قدرت و ثبات مفصل شانه کمک زیادی کند.