از گلخانه های سنتی تا گلخانه های نوین: بهترین روش‌های ساخت گلخانه
گلخانه سازی چیست؟
گلخانه سازی فرآیند ساخت و تجهیز محیط‌هایی است که شرایط مناسبی برای رشد و توسعه گیاهان در آنها فراهم می‌کند. در این محیط‌ها به صورت مصنوعی شرایطی مانند دما، نور، رطوبت و غیره کنترل شده و تنظیم می‌شود تا به گیاهان کمک کند تا با بهره‌گیری از شرایط بهینه، بهترین عملکرد را داشته باشند. گلخانه سازی برای تولید محصولات کشاورزی و گیاهان استفاده می‌شود.
گلخانه نوین چیست؟
گلخانه مدرن نوعی سیستم گلخانه ای است که با استفاده از فناوری پیشرفته و دستگاه های هوشمند به افزایش کارایی محصولات گلخانه ای و ارتقای تولید کمک می کند. در این سیستم از سنسورهای هوشمند برای کنترل دما، رطوبت، نور و موارد دیگر استفاده می شود و از دستگاه های اتوماتیک نیز برای نگهداری و کنترل میزان آبیاری، روشنایی و کودها استفاده می شود.
این سیستم معمولا با توجه به ویژگی های محصولات گلخانه ای مختلف طراحی می شود. به عنوان مثال در برخی از گلخانه ها از سیستم های اتوماتیک برای کنترل میزان CO2 و هوای خنک کننده استفاده می شود تا از دمای مناسب برای رشد و تولید محصولات گلخانه ای اطمینان حاصل شود. همچنین گلخانه های مدرن از روش های کشت بدون خاک استفاده می کنند که امکان بهبود کیفیت و کمیت محصولات گلخانه ای را فراهم می کند.
مزایای ساخت گلخانه
ساخت گلخانه نسبت به کشت در فضای آزاد دارای مزایایی است که عبارتند از:
کنترل شرایط محیطی: با ساخت گلخانه، شرایط محیطی شامل دما، رطوبت، نور و دیگر شرایط مانند خاک و آب به صورت دقیق کنترل شده و تنظیم می‌شوند. این کنترل شرایط محیطی به رشد و توسعه بهتر گیاهان کمک می‌کند.
افزایش عملکرد: با کنترل شرایط محیطی در گلخانه، رشد و توسعه گیاهان به صورت بهینه افزایش می‌یابد و عملکرد بالاتری در مقایسه با کشت در فضای آزاد به دست می‌آید.
کاهش مصرف آب: در گلخانه، میزان مصرف آب کمتر است زیرا آب کمتری برای رطوبت خاک و گیاهان نیاز است و همچنین تبخیر آب نیز کمتر است.
مقابله با شرایط محیطی نامساعد: با ساخت گلخانه، گیاهان در برابر شرایط محیطی نامساعدی مانند باد، باران شدید، سرمای شدید و دیگر شرایط آب و هوایی محافظت می‌شوند.
کنترل بیماری‌ها و آفات: در گلخانه، بیماری‌ها و آفات به راحتی کنترل می‌شوند و در صورت بروز این مشکلات، قابلیت درمان و کنترل آنها بیشتر است.
زمان کشت گلخانه‌ای: با ساخت گلخانه، امکان کشت گیاهان در فصول غیر معمول و در سال‌های بدون حضور شرایط محیطی مناسب وجود دارد.
انواع گلخانه های ایرانی
گلخانه‌ها در ایران به شکل‌ها و انواع مختلفی ساخته می‌شوند. برخی از انواع گلخانه های ایرانی عبارتند از:
۱- گلخانه‌های پلی‌تانک: این گلخانه‌ها بیشترین استفاده را در کشور ایران دارند و از پوسته پلی‌اتیلن سفید و شفاف ساخته شده‌اند.
۲- گلخانه‌های گالوانیزه: این گلخانه‌ها با استفاده از ستون‌های فلزی گالوانیزه و پوشش شیشه‌ای ساخته می‌شوند و بیشتر در مناطق سرد و با بارش بالا مانند شمال کشور استفاده می‌شوند.
۳- گلخانه‌های پلی‌کربنات: این نوع گلخانه‌ها مانند گلخانه‌های پلی‌تانک با پوشش شفاف و سفید ساخته می‌شوند ولی از پلی‌کربنات به جای پلی‌اتیلن استفاده می‌شود.
۴- گلخانه‌های تونلی: این گلخانه‌ها به شکل تونل تولید شده و از پلی‌اتیلن به عنوان مواد پوششی استفاده می‌کنند.
۵- گلخانه‌های بادی: این گلخانه‌ها با ستون‌های فلزی و پوشش بادی ساخته می‌شوند و بیشتر برای کشت محصولاتی که نیاز کمتری به گرمایی هستند مانند خیار، گوجه فرنگی و توت فرنگی استفاده می‌شوند.
۶- گلخانه‌های شیشه‌ای: این گلخانه‌ها با استفاده از پوشش شیشه‌ای ساخته می‌شوند و برای کشت محصولات با ارزش بالا مانند زعفران و گل های دیگر مناسب هستند.
۷- گلخانه‌های پیشرفته: گلخانه‌های پیشرفته، گلخانه‌هایی هستند که با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته‌تری ساخته می‌شوند و از دستگاه های هوشمند برای کنترل تنظیمات داخلی استفاده می‌کنند.
تفاوت گلخانه های نوین با گلخانه های سنتی با نوین
گلخانه‌های نوین با گلخانه‌های سنتی در چندین جنبه متفاوت هستند که شامل موارد زیر می‌شوند:
کنترل شرایط محیطی: گلخانه‌های نوین با استفاده از تجهیزات پیشرفته مانند سیستم‌های کنترل دما، رطوبت، نورپردازی و تهویه مطبوع می‌توانند شرایط محیطی را به طور دقیق کنترل کنند. در گلخانه‌های سنتی، کنترل شرایط محیطی به صورت دستی انجام می‌شود.
زمان کشت: با استفاده از گلخانه‌های نوین، می‌توان در فصول غیرمعمول و در سال‌های بدون حضور شرایط محیطی مناسب نیز کشت انجام داد. در گلخانه‌های سنتی، این امکان وجود ندارد.
کاهش مصرف آب: در گلخانه‌های نوین با استفاده از سیستم‌های آبیاری و کنترل رطوبت به طور دقیق می‌توان مصرف آب را کاهش داد. در گلخانه‌های سنتی، مصرف آب بسیار بیشتر است.
کاهش مصرف انرژی: گلخانه‌های نوین با استفاده از سیستم‌های خورشیدی، بادی و بیوگازی می‌توانند مصرف انرژی را کاهش داده و به صورت پایدارتر عمل کنند.
افزایش عملکرد: در گلخانه‌های نوین با کنترل شرایط محیطی بهینه، به دست آوردن عملکرد بیشتر ممکن است. در گلخانه‌های سنتی، عملکرد کمتر است.
کنترل بیماری‌ها و آفات: در گلخانه‌های نوین با استفاده از سیستم‌های خودکار کنترل بیماری‌ها و آفات می‌توان به صورت دقیق‌تر عمل کرد. در گلخانه‌های سنتی، کنترل بیماری‌ها و آفات دشوارتر است.
هزینه های لازم جهت ساخت گلخانه
هزینه ساخت گلخانه به بسته به اندازه، نوع و جزئیات مختلف دیگری که در آن مورد استفاده قرار می‌گیرند، متفاوت است. با این حال، چندین عامل مهم در محاسبه هزینه‌های ساخت گلخانه وجود دارد که عبارتند از:
ابعاد و اندازه گلخانه: هزینه ساخت گلخانه به متراژ آن بستگی دارد. گلخانه‌های بزرگتر هزینه بیشتری دارند.
نوع سازه: نوع سازه مانند فلزی، چوبی، پلاستیکی و غیره نیز بر هزینه ساخت گلخانه تأثیر دارد.
مدت زمان ساخت: مدت زمانی که برای ساخت گلخانه صرف می‌شود نیز بر هزینه آن تأثیر دارد.
تجهیزات و لوازم جانبی: هزینه ساخت گلخانه شامل هزینه تجهیزات مثل سیستم هوایی، سیستم آبیاری، نورپردازی، گرمایش و سرمایش و غیره نیز می‌شود.
هزینه نصب و ساخت: هزینه نصب و ساخت، شامل هزینه نصب سازه‌ها، تجهیزات، راه‌اندازی و غیره است.
به طور کلی، هزینه ساخت گلخانه در ایران بین ۱۰ تا ۵۰ میلیون تومان برای هر متر مربع است. البته هزینه دقیق واقعی بستگی به شرایط خاص هر پروژه دارد.
سخن پایانی
گلخانه‌ها، از دیرباز به عنوان یکی از دستاوردهای انسان در زمینه کشاورزی شناخته شده‌اند. امروزه طرح و ساخت گلخانه‌ها به گونه‌ای پیشرفته شده که به رشد و تولید محصولات با کیفیت بالا، افزایش بهره وری، کاهش مصرف آب، کاهش مصرف کود و سموم و کاهش هزینه‌های تولید کمک می‌کند.
گلخانه‌های سنتی با توجه به محدودیت‌هایی که دارند، در حال از بین رفتن هستند و جای خود را به گلخانه‌های پیشرفته‌تری مانند گلخانه‌های هیدروپونیک و گلخانه‌های شیشه‌ای با سیستم‌های هوشمند داده‌اند.
با توجه به تحولات پویا در فناوری‌های کشاورزی، پیش‌بینی می‌شود که در آینده، گلخانه‌های پیشرفته تری با امکانات بیشتر و تکنولوژی‌های نوین تولید شود. با توجه به نقاط قوت و ضعف هر نوع گلخانه، انتخاب نوع مناسب برای هر منطقه و نوع محصولات تولیدی، می‌تواند به بهبود وضعیت کشاورزی کشور کمک کند و کیفیت و میزان تولید محصولات کشاورزی را افزایش دهد.
پیشنهاد ما این است قبل از شروع به ساخت حتما باید یک شرکت گلخانه سازی معتبر مشورت کنید.